ब्लॉग नं. 2025/154 दिनांक :- 4 जून, 2025. मित्रांनो, असं म्हटलं जातं की मानसिक ताकद हा जीवनाचा कणा आहे.आजच्या तणावग्रस्त आणि स्पर्धात्मक जीवनशैलीत मानसिक ताकद ही एक महत्त्वाचे कौशल्य बनले आहे. मानसिक ताकद म्हणजे संकटांचा सामना करताना खंबीर राहण्याची क्षमता.ही फक्त कठीण प्रसंगांमध्ये सकारात्मक राहण्याचे नाव नाही , तर परिस्थिती समजून घेऊन योग्य निर्णय घेण्याची कुवत आहे.आजच्या ब्लॉगमध्ये आपण हे जाणून घेणार आहोत की, मानसिक ताकद म्हणजे काय? मानसिक ताकदीचे महत्व, मानसिक ताकद कमी होण्याची कारणे? आणि मानसिक ताकद सुधारण्यासाठी करावयाचे उपाय जाणून घेणार आहोत. मानसिक ताकद म्हणजे काय? मानसिक ताकद म्हणजे मानसिक ताणतणाव , भीती , अपयश , किंवा अडचणींना तोंड देत स्वतःला मानसिक आणि भावनिकदृष्ट्या मजबूत बनवणे. कोणत्याही क्षेत्रात यशस्वी होण्यासाठी मानसिक ताकद महत्वाची भूमिका बजावते. मात्र , काही गोष्टी मानसिक ताकदीवर प्रतिकूल परिणाम करतात. मानसिक ताक...
Blog No.2023/225
Date:- 27th, August 2023.
मित्रांनो,
नुकतंच आपण एका महान गायकाची जन्मशताब्दी साजरी केली. दर्दभऱ्या आवाजाचा हा गायक ज्याने आपल्या
आवाजाने जवळपास 30 वर्षे चित्रपटसृष्टी गाजविली.त्या गायकाचे 27 ऑगस्ट 1976 रोजी डेट्रॉईट,मिशिगन,अमेरिका येथे हृदयविकाराच्या
झटक्याने निधन झाले.आज त्या गायकाची 47 वी पुण्यतिथि,तुम्ही ओळखले असेलच की तो गायक म्हणजे दूसरा तिसरा
कुणी नसून स्व. मुकेश हे आहेत. आज त्यांची पुण्यतिथी. त्यानिमित्त त्यांना भावपूर्ण
श्रद्धांजली वाहण्यासाठीचा हा ब्लॉग.
मुकेश यांचे वैयक्तिक जीवन:-
मुकेश यांचा जन्म २२ जुलै १९२३ ला दिल्ली
येथे माथुर कायस्थ कुटुंबात झाला.त्यांचे वडील जोरावर चंद माथूर हे अभियंता होते.त्यांच्या
आईचे नावं चंद्राणी माथूर होते.दहा मुलांमध्ये
ते सहावे. मुकेशची बहीण सुंदर प्यारी यांना शिकवण्यासाठी घरी संगीत शिक्षक येतं असे.त्यांची शिकवणी
मुकेश बाजूच्या खोलीतून ऐकत असे.पुढे मुकेश त्यांचा शिष्य झाला. मुकेशने दहावीनंतर
शाळा सोडली आणि सार्वजनिक बांधकाम विभागात काही काळ काम केले. दिल्लीत नोकरीत असतांना
त्यांनी व्हॉईस रेकॉर्डिंगचे प्रयोग केले आणि हळूहळू त्यांनी गायन क्षमता आणि त्यांचे वाद्य कौशल्य विकसित
केले.
गाण्याची कारकीर्द
मुकेशना पहिल्यांदा मोतीलाल या त्यांच्या दूरच्या नातेवाईकाने
ब्रेक दिला. मुकेशने आपल्या बहिणीच्या लग्नात गाणे गायले होते.मोतीलाल त्यांना
मुंबईत घेऊन गेले आणि पंडित जगन्नाथ प्रसाद यांच्याकडे गायनाचे धडे गिरवले.याच
काळात मुकेश यांना ‘निर्दोष’ या हिंदी चित्रपटात अभिनेता-गायक म्हणून भूमिका ऑफर करण्यात
आली. नीलकंठ तिवारी लिखित ‘निर्दोष’ चित्रपटासाठी अभिनेता-गायक म्हणून त्यांचं पहिलं गाणं "दिल ही बुझा हुआ हो तो" होतं.
पार्श्वगायक म्हणून त्यांनी पहिलं हिट गाणं 1945 मध्ये “पहली नजर” चित्रपटासाठी "दिल
जलता है तो जलने दे" हे अनिल
बिस्वास यांनी संगीतबद्ध केलेलं गाणं अभिनेता मोतीलालसाठी गायलं. मुकेशनी सैगल
शैलीतून बाहेर पडून नौशाद यांच्या मदतीने स्वतःची
शैली तयार केली. सुरुवातीला मुकेश अनोखी अदा (1948), मेला (1948), अंदाज (1949) यासारख्या चित्रपटांमध्ये नौशादसाठी गायले.मुकेश सुरुवातीला
दिलीपकुमारचा आवाज होते. पण नंतर दिलीप कुमार यांनी रफीची निवड केली आणि मुकेश राजकपूरचा
आवाज बनले.मुकेश यांनी शंकर-जयकिशनसाठी सर्वाधिक 133 गाणी रेकॉर्ड केली आहेत,त्यानंतर कल्याणजी आनंदजी साठी 99 गाणी गायलीत.4 फिल्मफेअर पुरस्कारांपैकी, मुकेशने शंकर-जयकिशन यांनी संगीत दिलेल्या गाण्यांसाठी 3 पुरस्कार जिंकले.1974 मध्ये मुकेश यांना रजनीगंधा (1974)
मधील "कई बार युही देखा है" या गाण्यासाठी
सर्वोत्कृष्ट पार्श्वगायकाचा राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार मिळाला आणि अनारी (1959) चित्रपटातील "सब कुछ देखना हमने" या गाण्यासाठी
फिल्मफेअर पुरस्कार मिळाला.पहचान (1970) मधील “सबसे बडा नादान वही है", बेईमान (1972) मधील "जय बोलो बेईमान की" (शंकर-जयकिशन यांनी
संगीतबद्ध केलेली तिन्ही गाणी) आणि "कभी कभी मेरे दिल में", चित्रपटाचे शीर्षक गीत (1976) (संगीत खय्याम यांचे होते). एकूण 1300 गाणी त्यांनी गायली आहेत. त्यांच्या समकालीनांनी गायलेल्या
गाण्यांपेक्षा ही संख्या कमी आहे, पण
वस्तुस्थिती अशी आहे की मुकेश यांनी प्रमाणापेक्षा गुणवत्तेवर भर दिला.
"नैना है जादू भरे." "छलिया मेरा नाम”,"मेरे टूटे हुए दिल से", "डम डम डिगा" "मुझको इस रात की तनहाई में." "हम छोड चले हैं महफिल को." "हमने तुजको प्यार किया है जितना." "चल मेरे दिल लहराके चल." "मैं तो एक ख्वाब हूं." "चांद सी मेहबूबा हो." “चंदन सा बदन चंचल चितवतन” "वक्त
करता जो वफा." "दीवानों
से ये मत पूछो." "खुश
रहो हर खुशी है." "चांदी
की दीवार." कोई जब तुम्हारा हृदय तोड़ दे." "दर्पण को देखा." "जो तुमको हो पसंद." "कहीं दूर जब दिन ढल
जाये","मैंने तेरे
लिए ही सात रंग के" "एक
प्यार का नगमा है","सब
कुछ सिखा हमने",
"जीना यहाँ मरना यहाँ" "कहता है
जोकर सारा जमाना." “राम करे ऐसा हो जाये”
“जाने कहाँ गए वो दिन,” “बहारोंने मेरा चमन लूटकर”
“भूली हुई यादों मुझे” “आँसू भरी है ये जीवनकी”. “कोई जब तुम्हारा हृदय तोड़ दे” “सुहाना
सफर ये मौसम हंसी” “दोस्त दोस्त ना रहा” “ओ मेरे सनम” “नैन हमारे सांज सकारे"
“ओह रे ताल मिले नदी के चल” “तन मन धन सब है” “जिनके हृदय श्रीराम बसे” “ज्योत से ज्योत
जागते चलो” “ऐ सनम जिसने तुझे” यासारखी सुरेख गाणी गायली.आपल्या कारकिर्दीत मुकेश
यांनी राज कपूरसाठी 110 गाणी, मनोज कुमारसाठी 47 गाणी आणि दिलीप कुमारसाठी 20 गाणी गायली.
वैयक्तिक जीवन
मुकेश यांनी रायचंद त्रिवेदी, लक्षाधीश यांची मुलगी सरल त्रिवेदीशी विवाह केला.
या जोडप्याला पाच मुले होती - रीता, गायक नितीन, नलिनी (मृत्यू. 1978), मोहनीश आणि नम्रता (अमृता). अभिनेता नील नितीन मुकेश हा
मुकेश (नितीनचा मुलगा) यांचा नातू आहे.
मृत्यू
मुकेश यांचे 27 ऑगस्ट 1976 रोजी डेट्रॉईट,
मिशिगन, यूएसए येथे हृदयविकाराच्या झटक्याने
निधन झाले,
जेथे ते एका कॉन्सर्टमध्ये परफॉर्म करण्यासाठी गेले होते.जेव्हा
त्यांच्या मृत्यूची बातमी त्यांचे परिचित आणि अभिनेते राज कपूर यांच्यापर्यंत पोहोचली.तेव्हा
त्यांना अश्रू अनावर झाले आणि त्यांनी टिप्पणी केली, "मी
माझा आवाज गमावला आहे,"
जे मुकेशच्या आवाजाची आणि त्यांच्या अफाट सहवासाची साक्ष
आहे.
मुकेशच्या मृत्यूनंतर त्यांची रिलीज न झालेली,1977 मध्ये धरम वीर,अमर अकबर अँथनी,खेल खिलाडी का,दरिंदा आणि चांदी सोना यांसारख्या चित्रपटांमध्ये गाणी रिलीज झाली.1978 मध्ये आहुती,
परमात्मा, तुम्हारी कसम आणि सत्यम शिवम सुंदरम
यांसारख्या चित्रपटांमध्ये मुकेशच्या गाण्यांची संख्या लक्षणीय होती,जिथे
मुकेशने त्यांचे शेवटचे चित्रपट गाणे “चंचल
शीतल निर्मल कोमल” हे राज कपूरचा धाकटा भाऊ शशी कपूरसाठी
गायले होते.
आजचा हा
ब्लॉग तुम्हाला कसा वाटला,हे कमेन्ट बॉक्स
मध्ये जरूर लिहा. पुन्हा भेटूया उद्याच्या ब्लॉग मध्ये
तोपर्यंत आपली आणि आपल्या परिवाराची काळजी घ्या. स्वस्थ
रहा,आनंदी रहा,मस्त जगा.
प्रसाद नातु,पुणे
अजरामर गायकावर आपण खूप सुंदर लिहिले. छान ब्लाॅग
ReplyDeleteनमन 🙏🌺🌺
ReplyDelete