वजन कमी करण्यासाठी काय चांगले-गव्हाची पोळी की ज्वारीची भाकरी

Blog No. 2024/ 123.  

Date: 16^th,June 2024

मित्रांनो,

            मराठीत पोळी किंवा इतर प्रदेशात,विशेषतः हिन्दी बेल्टमध्ये ज्याला रोटी म्हणतात. ती पोळी किंवा रोटी आपल्या जेवणातील एक प्रमुख पदार्थ आहे.दक्षिण भारतात हा प्रकार तेवढा प्रचलित नाही.पण रोजच्या जेवणातील हा प्रमुख पदार्थ असल्याने ज्यांना वजन कमी करायचे आहे,त्यांना निश्चितपणे पोळी किंवा रोटी किती खावी आणि खावी तर कुठल्या पिठाची खावी, हा प्रश्न पडतो.अलीकडेच आहारतज्ञ रुचिता बत्रा यांनी आपल्या ईन्स्टाग्रामवर वजन कमी करण्यासाठी कुठले पीठ वापरावे याविषयी मार्गदर्शन केले आहे.त्याच विषयी आजच्या ब्लॉगमध्ये चर्चा करू.

सविस्तर:

            मराठीत पोळी, किंवा हिन्दीत रोटी,अशी अनेक भारतीय जेवणांमध्ये एक मुख्य पदार्थ असलेली पोळी, बनविण्यासाठी वेगवेगळ्या ठिकाणी वेगवेगळ्या प्रकारचे पीठ वापरले जाते.राजस्थानमध्ये, बाजरे की रोटी (मोती बाजरी) सामान्य आहे, तर पंजाबसारख्या प्रदेशात मैदा आणि इतर पिठापासून बनवलेले नान पसंत केले जाते. भारतातील अनेक भागांमध्ये,लोक फक्त दुकानात मिळणाऱ्या पॅक केलेल्या गव्हाच्या पिठापासून पोळी बनवितात. जसजसे लोक आरोग्याबाबत जागरूक होत आहेत,तसतसे ते कमी कॅलरी आणि उच्च फायबर सामग्री असलेल्या ज्वारी-बाजरी-आधारित रोट्या निवडत आहेत.

            अलीकडेच, पोषणतज्ञ रुचिता बत्रा हिने वजन कमी करण्यासाठी, काही उत्तम रोट्यांचा व्हिडिओ शेअर केला आहे.एका इंस्टाग्राम व्हिडिओमध्ये,तिने कमी कॅलरी आणि सूक्ष्म पोषक घटकांच्या श्रेणीसह येणाऱ्या विविध प्रकारच्या रोट्यांची यादी दिली आहे.तिने गव्हाच्या रोटीचा उल्लेख करून पोस्टची सुरुवात केली, जी कदाचित भारतातील सर्वात सामान्य रोटी किंवा पोळी आहे.बत्रा लिहितात की गव्हाच्या रोटीमध्ये अंदाजे 70 ते 80 कॅलरीज असतात.आणि ती "ब जीवनसत्त्वे आणि खनिजे" यांचा एक चांगला स्रोत आहे.

            नाचणीच्या रोटीमध्ये सुमारे 80 ते 90 कॅलरीज असतात.नाचणीमध्ये कॅल्शियम,अँटिऑक्सिडंट्स आणि आहारातील फायबर जास्त प्रमाणात असतात.ज्यांना हाडांच्या आरोग्यासाठी पोषण आवश्यक आहे, त्यांच्यासाठी हा सर्वोत्तम पर्याय आहे.या यादीत पुढे ज्वारीची भाकरी दिली आहे.एका ज्वारीच्या भाकरीमध्ये फक्त 50 ते 60 कॅलरीज असतात.ज्वारीच्या भाकरीचे विशेष म्हणजे तिचा कमी ग्लायसेमिक इंडेक्स. ग्लायसेमिक इंडेक्स कमी असलेले घटक म्हणजे,ते रक्तातील ग्लुकोजची पातळी वाढवत नाहीत. याव्यतिरिक्त, ज्वारीचे पीठ ग्लूटेन-मुक्त आहे.जे ग्लूटेन-मुक्त पीठ पर्याय शोधत असलेल्यांसाठी एक योग्य पर्याय बनवते.ज्वारी रक्तातील साखरेची पातळी कमी किंवा नियंत्रित करू पाहणाऱ्यांसाठी योग्य आहे,हे वेगळे सांगण्याची गरज नाही.

            मल्टीग्रेन रोटी किंवा विविध धान्यांची पोळी ही मोठ्या प्रमाणात पोषक तत्वांनी भरलेली असते.विविध प्रकारची खनिजे आणि जीवनसत्त्वांचा आहारात समावेश करण्याचा हा एक सोपा मार्ग आहे. मल्टीग्रेन रोटीमध्ये 80 ते 100 कॅलरीज असतात. या पर्यायांमध्ये, वजन कमी करण्यासाठी ज्वारी सर्वोत्तम असल्याचे दिसून येते.

पिठाच्या निवडीव्यतिरिक्त, रोटी बनवण्याची प्रक्रिया देखील त्याच्या कॅलरीजच्या संख्येत योगदान देते.जर एखाद्याने तुप किंवा तेल भरपूर वापरुन रोटी किंवा पोळी बनविली,तर कमी किंवा चरबी नसलेल्या रोट्यांच्या प्रमाणात अर्थातच आपोआप जास्त कॅलरीज मिळतील.एकूणच बाजरीचे पीठ आरोग्यासाठी आणि पचनासाठी अत्यंत अनुकूल असते.

समारोप:

            मला आठवतंय आधीच्या काळी गव्हाच्या तुलनेत ज्वारी आणि बाजरीचे दर कमी होते.आणि कुणाकडे ज्वारी आणि बाजरीची भाकरी असेल तर त्याला गहू विकत घेणे परवडत नसावे,अशी एकूण धारणा असायची. पण आजकाल जग खरोखर बदलतंय गव्हाची पोळी खाणारे अगदी अभिमानाने सांगतात,आमच्या जेवणात एकदा तरी ज्वारी किंवा बाजरीची भाकरी असतेच.  

            तुम्हाला आजचा ब्लॉग कसा वाटला ते कमेन्ट बॉक्स मध्ये जरूर लिहा. पुढचा ब्लॉग येईपर्यंत आपली आणि आपल्या परिवाराची काळजी घ्या. स्वस्थ रहा,आनंदी रहा,मस्त जगा. 

 

प्रसाद नातु, पुणे.

image courtesy@YouTube