Skip to main content

मेटफॉर्मिन टाइप 2 मधुमेहासाठी औषध

  ब्लॉग सं. 2025/1 51 दिनांकः 1 जून , 2025. मित्रांनो ,  जे मधुमेही आहेत,आणि टाइप 2 या प्रकारात मोडतात. म्हणजेच साधारणतः चाळीशी नंतर मधुमेह झाला आहे.त्यांना मेटफॉर्मिन बद्दल कल्पना असेल किंवा असायला हवी. मेटफॉर्मिन हे टाइप 2 मधुमेह नियंत्रणासाठी सर्वाधिक वापरले जाणारे औषध आहे.त्याची परिणामकारकता , सुरक्षितता , आणि परवडणारी किंमत , यामुळे हे पहिल्या पसंतीचे औषध मानले जाते.मेटफॉर्मिन कसे कार्य करते आणि त्याचे संभाव्य दुष्परिणाम काय आहेत , हे जाणून घेणे आवश्यक आहे. मेटफॉर्मिन म्हणजे काय ? मेटफॉर्मिन हे बिग्वानाइड्स नावाच्या औषधांच्या वर्गातील आहे.हे टाइप 2 मधुमेह असलेल्या लोकांमध्ये,रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित करण्यासाठी वापरले जाते.आरोग्यदायक आहार आणि नियमित व्यायाम यांसोबत,याचा उपयोग विशेषतः केला जातो. टाइप 1 मधुमेहासाठी हे औषध सहसा वापरले जात नाही , कारण त्या स्थितीत शरीर इन्सुलिन तयार करत नाही. मेटफॉर्मिन दोन मुख्य प्रकारांमध्ये उपलब्ध आहे: 1.        तत्काळ परिणाम करणाऱ्या गोळ्या – दिवसातून अनेक वेळा घेतल्या जातात. 2....

व्यायाम केव्हा करावा?

ब्लॉग नं. 2024/287

दिनांक: 28 नोव्हेंबर, 2024.

मित्रांनो,

            तुम्हाला माहित आहे की, मधुमेह असेल किंवा उच्च रक्तदाब असेल, त्यासाठी कार्यशील राहाणे अर्थात काही ना काही व्यायाम करणे आवश्यक आहे. साधारणतः व्यायाम हा सकाळीच करावा असा समज आहे.पण आता यावर संशोधकांनी केलेल्या संशोधनातून काही गोष्टी पुढे आल्या आहेत.आजच्या ब्लॉगमध्ये तेच आपण जाणून घेणार आहोत.

सविस्तर:

आपल्याला माहीत आहे की व्यायाम आपल्यासाठी चांगला आहे,आणि कदाचित तुम्हाला तो आवडतोही. पण जर तुम्ही सकाळी उठून नाश्त्याच्या आधी जोरदार व्यायाम करण्यासाठी उत्साही नसाल, तर नवीन संशोधन सुचवते की दिवसभरात उशिरा हालचाल केल्यामुळे हृदयासाठी काही फायदे होऊ शकतात.द हेल्दी बाय रीडर्स डाइजेस्ट न्यूजलेटरमधून आरोग्य आणि कल्याण क्षेत्रातील ताज्या संशोधन आणि उघडकीस येणाऱ्या माहितीचा आपण आज मागोवा घेणार आहोत.

हे संशोधन 10 एप्रिल,2024 रोजी अमेरिकन डायबिटीज असोसिएशनच्या डायबिटीज केअर मासिकात प्रसिद्ध झाले. हे संशोधन सिडनी विद्यापीठातील श्वसन औषध, व्यायाम, आणि चयापचय क्षेत्रातील तज्ञांनी केले आहे. त्यांच्या अभ्यासाचा उद्देश लठ्ठपणा असलेल्या आणि टाईप 2 मधुमेह असलेल्या लोकांसाठी व्यायामाची सर्वोत्तम वेळ शोधणे हा होता. त्यांनी विश्लेषण केले की “व्यायामाच्या वेळेमुळे हृदयरोग, रक्तवाहिन्यांचे विकार, आणि एकूण मृत्यू दरांवर काही परिणाम होतो का?”

संशोधकांनी यूके बायोबँकेतील 29.836 प्रौढांचा डेटा वापरला, ज्यांचे सरासरी वय 62 वर्षे होते, आणि जे लठ्ठ होते (बीएमआय 30 किंवा त्यापेक्षा जास्त) किंवा ज्यांना टाईप 2 मधुमेहाचे निदान झाले होते. सर्व सहभागी व्यक्तींनी फिटनेस ट्रॅकिंग उपकरणे परिधान केली होती, आणि त्यांचे आठ वर्षांच्या कालावधीत हृदयरोग, रक्तवाहिन्यांचे विकार, आणि मृत्यू यासाठी निरीक्षण करण्यात आले. संशोधकांनी व्यायाम करणाऱ्या लोकांच्या आकडेवारीची तुलना व्यायाम न करणाऱ्या लोकांशी केली.

व्यायाम करणाऱ्या गटातील लोकांनी दिवसाच्या कोणत्या भागात व्यायाम करण्याची सवय आहे हे नोंदवले:

  • सकाळी दुपारपूर्वी,
  • दुपार ते संध्याकाळी ६ वाजेपर्यंत,
  • संध्याकाळी ६ नंतर मध्यरात्रीपर्यंत.

अभ्यासात तीन मिनिटांपेक्षा जास्त वेळेचा मध्यम ते तीव्र व्यायाम विचारात घेतला गेला, जसे की वेगाने चालणे, धावणे, किंवा मुलांशी खेळणे यांसारख्या "उच्च-ऊर्जेच्या" क्रियांचा समावेश होता. एकूणच, व्यायाम करणाऱ्या सहभागींच्या गटात हृदय आणि रक्तवाहिन्यांचे विकार तसेच मृत्यूचे प्रमाण व्यायाम न करणाऱ्यांच्या तुलनेत कमी होते. पण, व्यायाम करणाऱ्यांमध्ये, संध्याकाळी व्यायाम करणाऱ्या लोकांना सकाळी किंवा दुपारी व्यायाम करणाऱ्यांपेक्षा अधिक फायदे जाणवले.

संध्याकाळी केलेल्या मध्यम ते तीव्र व्यायामामुळे मृत्यूचे प्रमाण कमी असल्याचे दिसून आले. विशेषतः, संशोधकांनी उघड केले की, “संध्याकाळच्या एरोबिक मध्यम-तीव्र व्यायाम गटातील लोकांसाठी 5 वर्षांतील सर्व कारणांमुळे मृत्यूचा धोका 25-32 % कमी होता,” जो सकाळी किंवा दुपारी व्यायाम करणाऱ्या लोकांपेक्षा लक्षणीय होता.

पूर्वीच्या अभ्यासाशी तुलना:  

हा एक रोचक निष्कर्ष आहे, कारण काही आधीच्या अभ्यासांनी सकाळी व्यायाम करणे अधिक चांगले मानले होते. उदाहरणार्थ, ओबेसिटी मासिकातील 2023 च्या अभ्यासानुसार वजन कमी करू इच्छिणाऱ्या लोकांनी सकाळी 7 ते 9 च्या दरम्यान व्यायाम करावा. इतर अभ्यासांनीही दाखवले आहे की सकाळी व्यायाम केल्यामुळे मेंदूला ऊर्जा मिळते आणि मानसिक क्षमता वाढते.

तथापि, ऑस्ट्रेलियन अभ्यासाने दीर्घायुष्य आणि हृदयविकारांवर विशेष भर दिला. संशोधकांचे मत आहे की, “संध्याकाळच्या व्यायामामुळे दिवसाचा ताण कमी होतो, आणि त्यामुळे हृदयाला आराम मिळतो.” याशिवाय, संध्याकाळच्या व्यायामामुळे रक्तदाब सरासरी कमी राहतो, तर सकाळच्या व्यायामानंतर तो वाढलेला दिसतो.

संशोधकांनी हेही नमूद केले की, टाईप 2 मधुमेह असलेल्या लोकांसाठी रक्तातील साखरेची पातळी सकाळी जास्त असते, आणि संध्याकाळी व्यायाम केल्याने त्याचा परिणाम कमी होऊ शकतो. तथापि, या संबंधामागील नेमके कारण शोधण्यासाठी अधिक संशोधनाची गरज आहे.

तुमच्यासाठी कोणती वेळ योग्य आहे:

जर तुम्हाला सकाळी किंवा दुपारी व्यायाम करण्याची सवय असेल,तर तुम्हाला तुमची दिनचर्या बदलण्याची गरज नाही, जोपर्यंत तुम्हाला सकाळच्या रक्तातील साखरेच्या पातळीवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी असे करण्याचा विचार होत नाही किंवा डॉक्टरांचा सल्ला घेतला जात नाही. एकूणच सांगायचे तर, व्यायाम हा हृदयासाठी आणि दीर्घायुष्यासाठी लाभदायक असतो, मग तो दिवसाच्या कोणत्याही वेळी केला तरी चालतो, जेव्हा तुम्ही त्यासाठी वेळ काढू शकता.

समारोप:

         थोडक्यात, सकाळी उठून व्यायाम करणे तुम्हाला जमत नसेल किंवा सकाळी उठायचा तुम्हाला कंटाळा येत असेल तर काळजी करायचे कारण नाही. तुम्ही दुपारी किंवा संध्याकाळी व्यायाम करू शकता.आणि उशिरा व्यायाम करून सकाळी व्यायाम करण्याइतके किंवा अधिक फायदे मिळवू शकता.     

        आजचा हा ब्लॉग तुम्हाला कसा वाटला,हे कमेन्ट बॉक्स मध्ये जरूर लिहा. पुन्हा भेटूया उद्याच्या ब्लॉग मध्ये तोपर्यंत आपली आणि आपल्या परिवाराची काळजी घ्या. स्वस्थ रहा,आनंदी रहा,मस्त जगा. 

 

प्रसाद नातु,


Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

आम्हा न कळे ज्ञान, न कळे पुराण वेदांचे वचन

Blog No. 2023/98          Date: 21st , April 2023 .   मित्रांनो ,                आज अक्षय्यतृतीया आहे. अक्षय्य तृतीया   साडेतीन मुहूर्तापैकी एक शुभमुहूर्त समजला जातो . साडेतीन मुहूर्त असे दिवस असतात की   ज्या दिवशी कुठलेही कार्य करावयाचे असेल तर मुहूर्त पहायची गरज नाही. असे म्हणतात की ह्या तिथीला केलेले दान क्षयाला जात नाही म्हणजेच ते अविनाशी असते, या दिवशी देव आणि पितर यांना उद्देशून जे कर्म केले जाते ते अक्षय होते.हा दिवस पितरांचे ऋण फेडण्याचा आहे असेही म्हणतात.तर आजच्या दिवसाला एक अनन्य साधारण असे महत्व आहे.   प्रास्ताविक                माझा ह्या सऱ्यावर विश्वास नाही असे नाही पण त्या निमित्ताने जो ढोंगीपणा चालतो त्याचा मला मनापासून राग येतो.ज्याच्या स्वतःच्या मनातल्या वासना मरेपर्यंत संपत नाही असा वासनांवर विजय कसा मिळवायचा हे सांगू  लागतो. तेव्हा हसू येतं.जन्मभर पाप करीत फिरणारे चारोधाम यात...

वजन कमी करण्यासाठी काय चांगले-गव्हाची पोळी की ज्वारीची भाकरी

Blog No. 2024/ 1 23 .   Date: 16 th ,June 2024 मित्रांनो,             मराठीत पोळी किंवा इतर प्रदेशात,विशेषतः हिन्दी बेल्टमध्ये ज्याला रोटी म्हणतात. ती पोळी किंवा रोटी आपल्या जेवणातील एक प्रमुख पदार्थ आहे.दक्षिण भारतात हा प्रकार तेवढा प्रचलित नाही.पण रोजच्या जेवणातील हा प्रमुख पदार्थ असल्याने ज्यांना वजन कमी करायचे आहे,त्यांना निश्चितपणे पोळी किंवा रोटी किती खावी आणि खावी तर कुठल्या पिठाची खावी, हा प्रश्न पडतो.अलीकडेच आहारतज्ञ रुचिता बत्रा यांनी आपल्या ईन्स्टाग्रामवर वजन कमी करण्यासाठी कुठले पीठ वापरावे याविषयी मार्गदर्शन केले आहे.त्याच विषयी आजच्या ब्लॉगमध्ये चर्चा करू. सविस्तर:             मराठीत पोळी , किंवा हिन्दीत रोटी , अशी अनेक भारतीय जेवणांमध्ये एक मुख्य पदार्थ असलेली पोळी, बनविण्यासाठी वेगवेगळ्या ठिकाणी वेगवेगळ्या प्रकारचे पीठ वापरले जाते.राजस्थानमध्ये , बाजरे की रोटी (मोती बाजरी) सामान्य आहे , तर पंजाबसारख्या प्रदेशात मैदा आणि इतर पिठापासून बनवलेले न...

प्रयागराजचा महाकुंभ-माझे अनुभव

ब्लॉग नं.2025/043   दिनांक: 12 फेब्रुवारी,2025.   मित्रांनो,             नुकतीच मी प्रयागराज,अयोध्या आणि वाराणसी या तीन, धार्मिक दृष्ट्या अतिशय महत्वपूर्ण अशा स्थळांची यात्रा करून परतलो.यातील अयोध्या आणि वाराणसी या स्थळांची यात्रा आपल्याला केव्हाही करता येते/येईल. पण  प्रयागराज येथे सध्या म्हणजे 13 जानेवारी ते 26 फेब्रुवारी,या 26 दिवसांत महाकुंभ साजरा केला जात आहे. तसा तो दर 12 वर्षानी कुंभमेळा साजरा केला जातो. पण या वर्षीचा कुंभमेळा विशेष आहे. आणि जो 144 वर्षातून एकदाच होत असतो. त्यामुळे त्याला विशेष महत्व आहे. आणि त्रिवेणी संगमावर या 45 दिवसांत जाऊन स्नान करण्याला विशेष महत्व आहे. आजच्या ब्लॉगमध्ये या विषयीच विषयी सारे काही. सविस्तर:             पुराणात असे सांगितले जाते की, देव आणि दैत्य किंवा सुर आणि असुर यांच्यात तुंबळ युद्ध सुरू झाले.या युद्धाच्या दरम्यान समुद्र मंथन करण्यात आले,त्याचा एक हेतु हा होता की,समुद्रात दडलेले अमृत मिळवायचे,ज्याचे प्राशन के...