Skip to main content

मेटफॉर्मिन टाइप 2 मधुमेहासाठी औषध

  ब्लॉग सं. 2025/1 51 दिनांकः 1 जून , 2025. मित्रांनो ,  जे मधुमेही आहेत,आणि टाइप 2 या प्रकारात मोडतात. म्हणजेच साधारणतः चाळीशी नंतर मधुमेह झाला आहे.त्यांना मेटफॉर्मिन बद्दल कल्पना असेल किंवा असायला हवी. मेटफॉर्मिन हे टाइप 2 मधुमेह नियंत्रणासाठी सर्वाधिक वापरले जाणारे औषध आहे.त्याची परिणामकारकता , सुरक्षितता , आणि परवडणारी किंमत , यामुळे हे पहिल्या पसंतीचे औषध मानले जाते.मेटफॉर्मिन कसे कार्य करते आणि त्याचे संभाव्य दुष्परिणाम काय आहेत , हे जाणून घेणे आवश्यक आहे. मेटफॉर्मिन म्हणजे काय ? मेटफॉर्मिन हे बिग्वानाइड्स नावाच्या औषधांच्या वर्गातील आहे.हे टाइप 2 मधुमेह असलेल्या लोकांमध्ये,रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित करण्यासाठी वापरले जाते.आरोग्यदायक आहार आणि नियमित व्यायाम यांसोबत,याचा उपयोग विशेषतः केला जातो. टाइप 1 मधुमेहासाठी हे औषध सहसा वापरले जात नाही , कारण त्या स्थितीत शरीर इन्सुलिन तयार करत नाही. मेटफॉर्मिन दोन मुख्य प्रकारांमध्ये उपलब्ध आहे: 1.        तत्काळ परिणाम करणाऱ्या गोळ्या – दिवसातून अनेक वेळा घेतल्या जातात. 2....

कार्बोहायड्रेट्स वाढण्यासाठी तेल खलनायक नाही.

ब्लॉग नं. 2025/031

दिनांक: 31 जानेवारी,2025.

मित्रांनो,

            आजपर्यंत तुम्ही बऱ्याचदा हे नक्कीच ऐकलं असेल की,तेलाचे सेवन केल्याने कार्बोहायड्रेट्स म्हणजेच पर्यायाने चरबी वाढते,अर्थात लठ्ठपणा वाढतो. पण आता देशातील विख्यात हृदयरोगतज्ज्ञ डॉ. देवी प्रसाद शेट्टी म्हणतात की, कार्बोहायड्रेट्स वाढण्यासाठी तेल खलनायक नाही.ते कां? आणि जर तुम्हाला अजूनही वाटत असेल की तेल तुमच्या धमन्या बंद करण्याचे आणि तुमच्या हृदयाला नुकसान पोहोचवण्याचे मुख्य कारण आहे, तर तुम्ही पूर्णपणे बरोबर नाही आहात.कारण आता परिस्थिति बदलली आहे.सविस्तर वाचा आजच्या ब्लॉगमध्ये.   

सविस्तर:

कार्बोहायड्रेट्स वाढण्यासाठी तेल खलनायक नाही हे सांगताना,डॉक्टरांनी निरोगी खाण्यासोबत सक्रिय जीवनशैलीचे पालन करण्याचे महत्त्व अधोरेखित केले.भारताचे सर्वोच्य नागरी पुरस्कार,पद्मश्री आणि पद्मभूषण पुरस्कारांनी गौरवलेले डॉ.शेट्टी म्हणतात,“तेलाला दोष देऊ नका,परंतु मिठाई,साखर,भात,चपाती इत्यादि हे कार्बोहायड्रेट्स वाढण्यासाठीचे खलनायक आहेत.असे ते म्हणाले.

डॉ.शेट्टी पुढे म्हणाले की,स्मार्टवॉचवर मोजून दररोज 10,000 पावले चालण्यापासून ते हृदयाच्या आरोग्य तपासणीसाठी सीटी अँजिओग्राफीचा (हृदयातील ब्लॉकेजचे निदान करण्यासाठी एक नॉन-इनवेसिव्ह इमेजिंग तंत्र) उपयोग करण्यापर्यंत,हृदयाचे आरोग्य राखण्यासाठी नवीन मार्ग स्वीकारण्याचा सल्ला दिला आहे.

पण त्यांनी निरोगी दिसणाऱ्या व्यक्तींमध्ये हृदयविकाराच्या झटक्याला कारणीभूत ठरणाऱ्या ताणतणाव, कोविड-19 लसी आणि इतर घटकांची भूमिका नाकारली.

जेव्हा जेव्हा एखाद्या तरुण किंवा क्रीडापटू, तंदुरुस्त व्यक्तीला हृदयविकाराचा झटका येतो तेव्हा ती राष्ट्रीय बातमी बनते.मग ते मालक, नोकरी, तणावपूर्ण जीवन आणि कोविड-19 लसींना दोष देतात, परंतु हे सर्व बकवास आहे.पण यात कोणतीही तर्कसंगतता नाही.” त्यांच्या मते,खरे कारण म्हणजे त्या लोकांनी हृदयविकाराची चाचणी कधीच केली नसते. “जर त्यांनी दशकापूर्वी सीटी अँजिओग्राफी केली असती,तर त्यांचा मृत्यू रोखता आला असता किंवा किमान त्याना तो अपेक्षित राहिला असता.” डॉ.शेट्टी यांनी सल्ला दिला की 30 वर्षे किंवा त्याहून अधिक वयाच्या प्रत्येक भारतीयाने योगाचा सराव केला पाहिजे आणि एक विधी म्हणून दररोज 10,000 पावले चालली पाहिजेत.

जर तुम्हाला खरोखरच तंदुरुस्त राहायचे असेल आणि तुमचा 95 वा वाढदिवस तुमच्या पतवंडांसोबत उभे राहून केक कापून साजरा करायचा असेल, तर तुम्हाला व्यायाम करावा लागेल, चालावे लागेल आणि योगा करावा लागेल.” त्या सोबत त्यांनी तंबाखू आणि अल्कोहोलवर बंदी घालण्याचा सल्ला दिला आहे.त्यांनी पुढे म्हटले आहे की,जे चालतात त्यांना हृदयरोग आणि अनियंत्रित मधुमेहाचे प्रमाण कमी असते.त्यांना डिमेंशिया, कर्करोगाचे प्रमाण कमी असते आणि तुम्ही कुठल्याही आजाराचे नाव घेतले तर तो कमी चालणाऱ्यांशी संबंधित असेल.

आरोग्य सल्ल्याचे पालन करताना, निदान चाचण्या आणि लिपिड प्रोफाइलद्वारे शरीराचे पॅरामीटर्स तपासत राहणे देखील महत्त्वाचे आहे.ते पुढे म्हणतात की,सुरुवातीच्या काळात,जेव्हा लोक पोटदुखी घेऊन डॉक्टरांकडे येत असत,तेव्हा पोट उघडून पाहण्यासाठी आणि त्यात काय चालले आहे ते पाहण्यासाठी लॅपरोटॉमी केली जात असे.शेट्टी आज म्हणाले की, या मशीनमधून येणारे फोटो "अक्षरशः जादुई" आहेत परंतु सर्वात मोठी समस्या म्हणजे त्या तंत्रज्ञानावरील आपला विश्वास कमी झाला आहे.त्यांनी भारतीयांना त्यांच्या हृदयाच्या आरोग्याला प्राधान्य देण्याचे आणि फोनवर बोलताना हेडफोन वापरणे यासारखे त्यांच्या दैनंदिन पावलांची संख्या पूर्ण करण्यासाठी सर्जनशील मार्ग शोधण्याचे आवाहन केले. "आपण ज्या वातावरणात राहतो (जसे की वायू प्रदूषणयुक्त), हृदयाचे आरोग्य नियंत्रित ठेवण्याचा दुसरा कोणताही मार्ग नाही."

समारोप:

            थोडक्यात,केवळ तेलाचे सेवन केल्याने, कार्बोहायड्रेट्स पर्यायाने चरबी वाढते ह्या म्हणण्यात काही तथ्य नसून कार्बोहायड्रेट्स किंवा चरबी वाढण्यात इतर काही गोष्टी कारणीभूत ठरत असतात.अर्थात कुठलीही गोष्ट मर्यादेतच व्हायला हवी. हे देखिल तितकेच खरे आहे.डॉ. शेट्टी हे 71 वर्षीय डॉक्टर आहेत तरी देखिल त्यांनी स्मार्टवॉच वापरणे, हेडफोन वापरणे यासारख्या आधुनिक गोष्टींचा वापर करण्याचे सुचविले आहे. आणि महत्वाचे म्हणजे मी दोनच दिवसापूर्वी विविध आरोग्य चाचण्यांवर (Test) एक ब्लॉग लिहिला आहे. आणि डॉ. शेट्टी देखिल हाच सल्ला देत आहेत की, विविध निदान चाचण्या (Diagnostic test) आणि लिपिड प्रोफाइलद्वारे शरीराचे पॅरामीटर्स तपासत राहणे महत्त्वाचे आहे.

तुम्हाला आजचा ब्लॉग कसा वाटला ते कमेन्ट बॉक्स मध्ये जरूर लिहा. पुढचा ब्लॉग येईपर्यंत आपली आणि आपल्या परिवाराची काळजी घ्या. स्वस्थ रहा,आनंदी रहा,मस्त जगा आणि एक जागरूक रहा. 

 

प्रसाद नातुपुणे.

  

Comments

  1. मी दोन वेळा angiography केली,, 2002 व 2012 - 30% च ब्लॉक होता, पण नोव्हेंबर 2024 ला, चेस्ट pain सुरु झाले व एका vessel मध्ये 97% ब्लॉक निघाला,, angioplasty केली वय - 65 वर्षे,, कारण - Uncontolled Blood sugar व गेली 5 वर्षे, स्टॅटिन गोळी बंद केली होती, व्यायाम 15 वर्षे चालू आहेच

    ReplyDelete
  2. माझी बायपास सर्जरी 2015 ला झालेली आहे. चांगली माहिती

    ReplyDelete

Post a Comment

Popular posts from this blog

आम्हा न कळे ज्ञान, न कळे पुराण वेदांचे वचन

Blog No. 2023/98          Date: 21st , April 2023 .   मित्रांनो ,                आज अक्षय्यतृतीया आहे. अक्षय्य तृतीया   साडेतीन मुहूर्तापैकी एक शुभमुहूर्त समजला जातो . साडेतीन मुहूर्त असे दिवस असतात की   ज्या दिवशी कुठलेही कार्य करावयाचे असेल तर मुहूर्त पहायची गरज नाही. असे म्हणतात की ह्या तिथीला केलेले दान क्षयाला जात नाही म्हणजेच ते अविनाशी असते, या दिवशी देव आणि पितर यांना उद्देशून जे कर्म केले जाते ते अक्षय होते.हा दिवस पितरांचे ऋण फेडण्याचा आहे असेही म्हणतात.तर आजच्या दिवसाला एक अनन्य साधारण असे महत्व आहे.   प्रास्ताविक                माझा ह्या सऱ्यावर विश्वास नाही असे नाही पण त्या निमित्ताने जो ढोंगीपणा चालतो त्याचा मला मनापासून राग येतो.ज्याच्या स्वतःच्या मनातल्या वासना मरेपर्यंत संपत नाही असा वासनांवर विजय कसा मिळवायचा हे सांगू  लागतो. तेव्हा हसू येतं.जन्मभर पाप करीत फिरणारे चारोधाम यात...

वजन कमी करण्यासाठी काय चांगले-गव्हाची पोळी की ज्वारीची भाकरी

Blog No. 2024/ 1 23 .   Date: 16 th ,June 2024 मित्रांनो,             मराठीत पोळी किंवा इतर प्रदेशात,विशेषतः हिन्दी बेल्टमध्ये ज्याला रोटी म्हणतात. ती पोळी किंवा रोटी आपल्या जेवणातील एक प्रमुख पदार्थ आहे.दक्षिण भारतात हा प्रकार तेवढा प्रचलित नाही.पण रोजच्या जेवणातील हा प्रमुख पदार्थ असल्याने ज्यांना वजन कमी करायचे आहे,त्यांना निश्चितपणे पोळी किंवा रोटी किती खावी आणि खावी तर कुठल्या पिठाची खावी, हा प्रश्न पडतो.अलीकडेच आहारतज्ञ रुचिता बत्रा यांनी आपल्या ईन्स्टाग्रामवर वजन कमी करण्यासाठी कुठले पीठ वापरावे याविषयी मार्गदर्शन केले आहे.त्याच विषयी आजच्या ब्लॉगमध्ये चर्चा करू. सविस्तर:             मराठीत पोळी , किंवा हिन्दीत रोटी , अशी अनेक भारतीय जेवणांमध्ये एक मुख्य पदार्थ असलेली पोळी, बनविण्यासाठी वेगवेगळ्या ठिकाणी वेगवेगळ्या प्रकारचे पीठ वापरले जाते.राजस्थानमध्ये , बाजरे की रोटी (मोती बाजरी) सामान्य आहे , तर पंजाबसारख्या प्रदेशात मैदा आणि इतर पिठापासून बनवलेले न...

प्रयागराजचा महाकुंभ-माझे अनुभव

ब्लॉग नं.2025/043   दिनांक: 12 फेब्रुवारी,2025.   मित्रांनो,             नुकतीच मी प्रयागराज,अयोध्या आणि वाराणसी या तीन, धार्मिक दृष्ट्या अतिशय महत्वपूर्ण अशा स्थळांची यात्रा करून परतलो.यातील अयोध्या आणि वाराणसी या स्थळांची यात्रा आपल्याला केव्हाही करता येते/येईल. पण  प्रयागराज येथे सध्या म्हणजे 13 जानेवारी ते 26 फेब्रुवारी,या 26 दिवसांत महाकुंभ साजरा केला जात आहे. तसा तो दर 12 वर्षानी कुंभमेळा साजरा केला जातो. पण या वर्षीचा कुंभमेळा विशेष आहे. आणि जो 144 वर्षातून एकदाच होत असतो. त्यामुळे त्याला विशेष महत्व आहे. आणि त्रिवेणी संगमावर या 45 दिवसांत जाऊन स्नान करण्याला विशेष महत्व आहे. आजच्या ब्लॉगमध्ये या विषयीच विषयी सारे काही. सविस्तर:             पुराणात असे सांगितले जाते की, देव आणि दैत्य किंवा सुर आणि असुर यांच्यात तुंबळ युद्ध सुरू झाले.या युद्धाच्या दरम्यान समुद्र मंथन करण्यात आले,त्याचा एक हेतु हा होता की,समुद्रात दडलेले अमृत मिळवायचे,ज्याचे प्राशन के...