Blog No. 2023/12
Dated 16th, January 2023
मित्रांनो.
आज अशा
एका ग्रेट व्यक्तीवर मी हा ब्लॉग लिहीत आहे, ज्या व्यक्तीने आपल्या कर्णमधुर
संगीताने 30-40 वर्षे रसिकांच्या मनावर अधिराज्य केले. 1950 ते 1970 ही 20 वर्षे
त्यांनी अक्षरक्ष: धुमाकूळ (चांगल्या अर्थाने) घातला. मित्रांनो, त्या व्यक्तीचे
नांव ओंकार प्रसाद नय्यर अर्थात ओ.पी. नय्यर आहे. 16 जानेवरी, 1926 ला आताच्या
पाकिस्तानमधे लाहोर येथे त्यांचा जन्म झाला. म्हणजे अजून तीन वर्षांनी त्यांचे जन्मशताब्दी
वर्ष असणार आहे. आज त्यांची जयंती.
ओ.पी. नय्यर ह्यांच्याविषयी बरेच काही
मी जरी सेवानिवृत्ती नंतर लेखन सुरु केले,तरी माझे पहिले
प्रेम “संगीत” आहे.ओ.पी. नय्यर ह्यांच्याविषयी मला थोडी जास्त आपुलकी वाटण्याचे
कारण ते एक संगीतकार आहेत,एवढेच नसून माझे दैवत स्व. किशोरकुमारला पहिल्यांदा गायक
म्हणून 1955 मधे “बाप रे बाप” चित्रपटासाठी ओ.पी. नय्यर ह्यांनी संधी दिली.
त्या नंतर या दोघांचा 1958 ला “रागिणी” हा चित्रपट आला होता. पण त्या नंतर ह्या दोघांच्या मधे तेवढे
नाते राहिले नाही.
ओ.पी. नय्यर
ह्यांनी मुख्यत्वे मोहम्मद रफी, आशा भोसले आणि गीता दत्त ह्यांच्या सोबत अधिक गाणी
केली. आश्चर्य म्हणजे
त्यांनी लता मंगेशकर ह्यांच्या सोबत गाणी केली नाहीत. एक तालबद्ध् संगीत हे
त्यांचे वैशिष्ठ. 1958 मधे त्यांना “नया दौर” ह्या चित्रपटातील गाण्यांसाठी फिल्म
फेअर अवॉर्ड मिळाले होते. 1949 ला ‘कनीज’ ह्या चित्रपटास त्यांचे पार्श्वसंगीत
होते. 1952 ला ‘आसमान’ ह्या चित्रपटास प्रथम त्यांनी पूर्ण संगीतकार म्हणून संगीत
दिले. त्यांनी आपल्या कारकिर्दीत एकूण 75 चित्रपटांना संगीत दिले.त्यांच्या निवडक
चित्रपटांमधे “छम छम छम’, ‘बाज’, ‘आरपार’. मिस्टर अँड मिसेस 55’, ‘’भागम भाग’,
‘सी.आय.डी.’ ‘श्रीमती 420’, ‘उस्ताद’, ‘जॉनी वॉकर’, ‘नया दौर’, ‘तुमसा नही देखा’,
‘हावरा ब्रिज’, ‘फागुन', ‘सोने की चुडीया’, ‘एक मुसाफिर एक हसीना’,’फिर वोही दिल
लाया हूं’, ‘कश्मीर की कली’, ‘मेरे सनम’, ‘बहारे फिर भी आयेगी’, ‘हमसाया’, ‘एक बार
मुसकुरा दो’ ह्या चित्रपटांचा समावेश आहे. ‘ये देश है वीर जवानोका’ हे ‘नया दौर’
ह्या चित्रपटातील गीत एक देशभक्ती गीत म्हणून खूप प्रसिद्धीस पावले. ‘चैन से हमको
कभी आपने जीने ना दिया’ ह्या गीताचा खरे तर ‘प्राण जाये पर वचन न जाये’ ह्या
चित्रपटात समावेश केला जाणार होता.पण चित्रपटाला अंतिम स्वरूप देतांना ते वगळले
गेले.याच गाण्यासाठी आशा भोसले ह्यांना 1975 साली फिल्म फेअर अवॉर्ड मिळाले होते. ओ.पी. नय्यर ह्यांनी हिंदी चित्रपटांना संगीत दिलेच,तर
त्या बरोबर ‘निरंजनम’ ह्या तेलगू चित्रपटाला संगीत दिले. ‘जिद’ हा ओ.पी. नय्यर
यांचा संगीत दिलेला शेवटचा चित्रपट. 28 जानेवरी,2007 ला त्यांचे मुंबईत निधन झाले.
ओ.पी. नय्यर ह्यांची निवडक लोकप्रिय गीते
1. आईये मेहेरबां बैठीये जानेजा 2. कभी आर कभी पार लागा तिरे 3.जाइये आप कहाँ जाएंगे ये नजर लौट के फिर आएगी 4. एक परदेसी मेरा दिल
ले गया 5. लेके पहला पहला प्यार 6. हमदम मेरे मान भी जाओ कहना मेरे प्यार क्या 7.
पुकारता चला हूँ मैं गली गली बहार की 8. आप युही अगर हमसे मिलते रहे देखिए एक दिन
प्यार हो जाएगा 9. तू है मेरा प्रेम देवता 10. मांग के साथ तुम्हारा मैंने 11.
इशारों इशारों मैं दिल लेने वाले 12. बहोत शुक्रिया बड़ी मेहेरबानी मेरी जिंदगीमे
हुजूर आप आए 13. आँखों ही आँखों मे इशारा हो गया 14. तारीफ करु क्या उसकी जिसने
तुम्हें बनाया 15. जाने कहाँ मेरा जिगर गया जी अभी अभी इधर था किधर गया जी.
ही तर काही निवडक गाणी आहेत. पण अशा अनेक गीतांनी रसिकांना
मंत्र मुग्ध करणाऱ्या,ओ.पी. नय्यर यांना माझी त्यांच्या 97
व्या जयंती निमित्त आदरांजली.
प्रसाद नातु, पुणे
नातूजी सुप्रभात.
ReplyDeleteO P नय्यर जी से सम्बंधित जानकारी आपने ब्लॉग द्वारा बहुत अच्छी तरह प्रस्तुत की.
यहाँ वर्धा में हर वर्ष नय्यर जी की याद में 'एक शाम ओ पी नय्यर के नाम' आयोजित किया जाता हैं जिसके आयोजन में हमारे साथी श्री प्रकाश राइटर एवं श्री नायडूजी का सहयोग होता हैं. आज शाम को इसी कड़ी में सार्वजनिक बजाज ग्रंथालय में उक्त कार्यक्रम का आयोजन किया गया हैं.
आप संगीत के रसिया तो हो ही साथ ही अब ब्लॉग के द्वारा भी हम सभी ज्ञान वर्धन कर रहे हो जिसके लिए धन्यवाद बधाई.
जय श्री राम 🙏
अनिल जोगळेकर।ओ. पी. नय्यर ह्यांना 97 व्या जयंती निमित्त आदरांजली.
ReplyDelete