Skip to main content

कर्मचाऱ्यांच्या मानसिक आरोग्याची काळजी घेणे महत्वाचे

  ब्लॉग नं. 2025/35 2 . दिनांक: 1 6 डिसेंबर, 2025. मित्रांनो, आजच्या गतिमान कॉर्पोरेट जगात कर्मचारी हे फक्त काम करणारी माणसे नसतात.ते आपल्या संस्थेचे भावनिक केंद्र ( Emotional Core) असतात.त्यामुळे कॉर्पोरेट समग्र कल्याणाला ( Corporate Wellbeing )  आता पर्याय नाही.ते प्रत्येक व्यवसायासाठी आता अत्यावश्यक झाले आहे. कॉर्पोरेट समग्र कल्याण ( Corporate Wellbeing ) म्हणजे काय? याविषयी आपण आजच्या ब्लॉगमध्ये जाणून घेणार आहोत.     सविस्तर: आज काल प्रत्येक नियोक्त्याला ( Employer ) त्यांच्या कर्मचाऱ्यांच्या मानसिक आरोग्याची काळजी घेणे म्हणजे फक्त “गुड टू डू” गोष्ट नाही , तर ती त्यांच्या संस्थेच्या वाढीमध्ये सर्वात महत्त्वाची गुंतवणूक झाली  आहे.एक विश्वासार्ह , वैज्ञानिक आणि रचनाबद्ध कॉर्पोरेट,मेंटल हेल्थ प्रोग्राम अशा पद्धतीने बनविते की त्याचा, कर्मचारी टिकवून ठेवणे , उत्पादकता वाढवणे आणि संस्थेबद्दलची बांधिलकी ( loyalty) मजबूत करण्यास मोठा हातभार लागतो. 1) बर्नआउट: संस्थेत शांतपणे पसरत जाणारी आग: गॅलपच्या 2024 च्या अहवालानुसार, भारतीय कर्मचाऱ्यांपैक...

वाढत्या आरोग्य तक्रारी आणि ब्लड रिपोर्ट

ब्लॉग नं 2025/027

दिनांक:- 27 January, 2025.

मित्रांनो,

            भारतातील वाढलेल्या सरासरी आयुष्यमानावर मी काही दिवसांपूर्वीच एक ब्लॉग लिहिला होता. पण या वाढलेल्या आयुष्यमानासोबत आरोग्याच्या समस्या अर्थात आजार देखिल वाढले आहेत.मधुमेह आणि उच्च रक्तदाब,हृदय विकार या समस्या पूर्वीसारख्या पन्नाशी,साठीतल्या समस्या राहिलेल्या नसून तिशी,चाळीशीत देखिल जाणवू लागल्या आहेत.आणि आजकाल कुठल्याही आजाराचे निदान हे टेस्ट केल्याशिवाय होत नाही म्हणा किंवा केले जात नाही. कारण पेशंटमध्ये वाढलेली न्याय,अन्यायाची जागरूकता. लगेच उठून डॉक्टरांशी मारामारी करण्यापर्यन्त मजल गेली आहे.अशा वेळेस योग्य आणि अचूक निदान होण्यासाठी काही चाचण्या/टेस्ट करणे गरजेचे होऊन बसते. या सोबतच आपण स्वतःहून या टेस्ट करून घेतल्या तर काय वाईट. म्हणून बरेच जण अशा व्यापक वार्षिक आरोग्य तपासण्या (Comprehensive Annual Health Test) करून घेत असतात. मी देखिल त्यातील एक. आज आपण या व्यापक वार्षिक आरोग्य तपासण्याबद्दल जाणून घेणार आहोत.                       

सविस्तर:

पॅथॉलॉजी लॅबद्वारे दिल्या जाणाऱ्या वार्षिक व्यापक आरोग्य तपासणीमध्ये सामान्यतः एकूण आरोग्याचे मूल्यांकन करण्यासाठी आणि आजाराची सुरुवातीची लक्षणे शोधण्यासाठी डिझाइन केलेल्या विविध चाचण्यांचा समावेश असतो. अचूक पॅकेजेस वेगवेगळे असू शकतात, परंतु मानक व्यापक आरोग्य तपासणीमध्ये सामान्यतः हे समाविष्ट असते:

A) रक्त चाचण्या:

1. संपूर्ण रक्त गणना (CBC): अशक्तपणा, संसर्ग आणि इतर विकारांसाठी तपासणी.

2. रक्तातील साखर (उपवास आणि जेवणानंतर): मधुमेहासाठी मॉनिटर्स.

3.लिपिड प्रोफाइल: कोलेस्टेरॉलची पातळी मोजते (एकूण, HDL, LDL, ट्रायग्लिसराइड्स).

4.यकृत कार्य चाचण्या (LFT): यकृत एंजाइम आणि बिलीरुबिन पातळी तपासते.

5.मूत्रपिंड कार्य चाचण्या (KFT): क्रिएटिनिन, युरिया आणि इलेक्ट्रोलाइट्स समाविष्ट आहेत.

6.थायरॉईड कार्य चाचणी (TFT): T3, T4 आणि TSH पातळी मोजते.

B) मूत्र चाचण्या:- Urine Examination:

मूत्र विश्लेषण: मूत्रातील संक्रमण, साखर आणि प्रथिने तपासते.

C). हृदय आरोग्य चाचण्या:

1. इलेक्ट्रोकार्डियोग्राम (ECG): हृदयाच्या लयीचे मूल्यांकन करते आणि असामान्यता शोधते.

2. इकोकार्डियोग्राम किंवा स्ट्रेस टेस्ट: काही प्रकरणांमध्ये, हृदयाच्या कार्याचे मूल्यांकन करण्यासाठी.

3. ट्रेड मिल टेस्ट: मुख्यतः शारीरिक व्यायामादरम्यान हृदयाच्या कार्यक्षमतेचे मूल्यांकन करण्यासाठी केले जाते.

D) इमेजिंग स्टडीज:

1. छातीचा एक्स-रे: फुफ्फुसांचे आरोग्य आणि हृदयाचा आकार तपासतो.

2.अल्ट्रासाऊंड ओटीपोट आणि पेल्विस: यकृत, मूत्रपिंड, स्वादुपिंड आणि पुनरुत्पादक अवयवांमधील असामान्यता ओळखतो.

E) हार्मोनल आणि व्हिटॅमिन पातळी:

1. व्हिटॅमिन डी: कमतरता तपासतो.

2. व्हिटॅमिन बी १२: अशक्तपणा आणि मज्जातंतूंच्या आरोग्याचे मूल्यांकन करतो.

3. लोह अभ्यास: लोहाची पातळी निश्चित करतो आणि अशक्तपणा शोधतो.

F) इतर चाचण्या:

1. रक्तदाब मोजमाप: उच्च रक्तदाब ओळखतो.

2. बॉडी मास इंडेक्स (बीएमआय): लठ्ठपणाचे मूल्यांकन करतो.

3. हाडांची घनता चाचणी: ऑस्टियोपोरोसिस शोधण्यासाठी, विशेषतः वृद्ध प्रौढांमध्ये.

अतिरिक्त चाचण्या (पर्यायी किंवा डॉक्टरांच्या सल्ल्यावर आधारित)

1.HbA1c: मधुमेहासाठी दीर्घकालीन ग्लुकोज नियंत्रण.

2.हिपॅटायटीस पॅनेल: हिपॅटायटीस बी आणि सी संसर्गासाठी स्क्रीन.

3.CRP आणि ESR: शरीरात जळजळ शोधते.

4.वय आणि लिंगानुसार सानुकूलन

5.पुरुषांसाठी: प्रोस्टेट आरोग्य तपासणी.

6.वृद्धांसाठी: अतिरिक्त हाडांची घनता आणि संज्ञानात्मक कार्य चाचण्या.

या चाचण्या एखाद्या व्यक्तीच्या आरोग्याचा विस्तृत आढावा देतात आणि सुरुवातीच्या टप्प्यावर संभाव्य आरोग्य समस्या शोधण्यास मदत करतात. विशिष्ट गरजांनुसार तपासणी तयार करण्यासाठी डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा.

समारोप:

            यातील काही चाचण्यांचे रिपोर्ट (जसे की रक्त चाचण्या)  वाचायला इतके सोपे असतात की,कुणी सामान्य बुद्धिमत्तेचा माणूस देखिल आपल्या शरीरात काय कमी आहे किंवा जास्त आहे ते सांगू शकतो.यातील रक्त चाचण्या आणि विटामीन B 12, विटामीन D तसेच लोह आणि सोडियमची चाचणी मधुमेही लोकांनी दर तीन महिन्यांनी करणे चांगले.तुम्ही या चाचण्या वर्षातून एकदा करून घेत असालच. पण घेत नसाल तर करून घेत चला. कारण Prevention is better than Cure हे आपण अगदी लहानपणी शिकलेलो असतो.संभावित आजाराला टाळण्यासाठी किंवा झालेल्या आजाराला नियंत्रणात ठेवण्यात या चाचण्या मदत करतात.  

तुम्हाला आजचा ब्लॉग कसा वाटला ते कमेन्ट बॉक्स मध्ये जरूर लिहा. पुढचा ब्लॉग येईपर्यंत आपली आणि आपल्या परिवाराची काळजी घ्या. स्वस्थ रहा,आनंदी रहा,मस्त जगा आणि एक जागरूक रहा. 

प्रसाद नातुपुणे.

Comments

  1. आपण खूपच सविस्तर माहिती दिलीत. हा विषय खूप महत्त्वाचा आहे आणि याच्याबद्दल प्राथमिक स्वरूपाची माहिती असणे अतिशय गरजेचे आहे खूप खूप धन्यवाद आणि आभार.

    ReplyDelete

Post a Comment

Popular posts from this blog

वजन कमी करण्यासाठी काय चांगले-गव्हाची पोळी की ज्वारीची भाकरी

Blog No. 2024/ 1 23 .   Date: 16 th ,June 2024 मित्रांनो,             मराठीत पोळी किंवा इतर प्रदेशात,विशेषतः हिन्दी बेल्टमध्ये ज्याला रोटी म्हणतात. ती पोळी किंवा रोटी आपल्या जेवणातील एक प्रमुख पदार्थ आहे.दक्षिण भारतात हा प्रकार तेवढा प्रचलित नाही.पण रोजच्या जेवणातील हा प्रमुख पदार्थ असल्याने ज्यांना वजन कमी करायचे आहे,त्यांना निश्चितपणे पोळी किंवा रोटी किती खावी आणि खावी तर कुठल्या पिठाची खावी, हा प्रश्न पडतो.अलीकडेच आहारतज्ञ रुचिता बत्रा यांनी आपल्या ईन्स्टाग्रामवर वजन कमी करण्यासाठी कुठले पीठ वापरावे याविषयी मार्गदर्शन केले आहे.त्याच विषयी आजच्या ब्लॉगमध्ये चर्चा करू. सविस्तर:             मराठीत पोळी , किंवा हिन्दीत रोटी , अशी अनेक भारतीय जेवणांमध्ये एक मुख्य पदार्थ असलेली पोळी, बनविण्यासाठी वेगवेगळ्या ठिकाणी वेगवेगळ्या प्रकारचे पीठ वापरले जाते.राजस्थानमध्ये , बाजरे की रोटी (मोती बाजरी) सामान्य आहे , तर पंजाबसारख्या प्रदेशात मैदा आणि इतर पिठापासून बनवलेले न...

आम्हा न कळे ज्ञान, न कळे पुराण वेदांचे वचन

Blog No. 2023/98          Date: 21st , April 2023 .   मित्रांनो ,                आज अक्षय्यतृतीया आहे. अक्षय्य तृतीया   साडेतीन मुहूर्तापैकी एक शुभमुहूर्त समजला जातो . साडेतीन मुहूर्त असे दिवस असतात की   ज्या दिवशी कुठलेही कार्य करावयाचे असेल तर मुहूर्त पहायची गरज नाही. असे म्हणतात की ह्या तिथीला केलेले दान क्षयाला जात नाही म्हणजेच ते अविनाशी असते, या दिवशी देव आणि पितर यांना उद्देशून जे कर्म केले जाते ते अक्षय होते.हा दिवस पितरांचे ऋण फेडण्याचा आहे असेही म्हणतात.तर आजच्या दिवसाला एक अनन्य साधारण असे महत्व आहे.   प्रास्ताविक                माझा ह्या सऱ्यावर विश्वास नाही असे नाही पण त्या निमित्ताने जो ढोंगीपणा चालतो त्याचा मला मनापासून राग येतो.ज्याच्या स्वतःच्या मनातल्या वासना मरेपर्यंत संपत नाही असा वासनांवर विजय कसा मिळवायचा हे सांगू  लागतो. तेव्हा हसू येतं.जन्मभर पाप करीत फिरणारे चारोधाम यात...

प्रयागराजचा महाकुंभ-माझे अनुभव

ब्लॉग नं.2025/043   दिनांक: 12 फेब्रुवारी,2025.   मित्रांनो,             नुकतीच मी प्रयागराज,अयोध्या आणि वाराणसी या तीन, धार्मिक दृष्ट्या अतिशय महत्वपूर्ण अशा स्थळांची यात्रा करून परतलो.यातील अयोध्या आणि वाराणसी या स्थळांची यात्रा आपल्याला केव्हाही करता येते/येईल. पण  प्रयागराज येथे सध्या म्हणजे 13 जानेवारी ते 26 फेब्रुवारी,या 26 दिवसांत महाकुंभ साजरा केला जात आहे. तसा तो दर 12 वर्षानी कुंभमेळा साजरा केला जातो. पण या वर्षीचा कुंभमेळा विशेष आहे. आणि जो 144 वर्षातून एकदाच होत असतो. त्यामुळे त्याला विशेष महत्व आहे. आणि त्रिवेणी संगमावर या 45 दिवसांत जाऊन स्नान करण्याला विशेष महत्व आहे. आजच्या ब्लॉगमध्ये या विषयीच विषयी सारे काही. सविस्तर:             पुराणात असे सांगितले जाते की, देव आणि दैत्य किंवा सुर आणि असुर यांच्यात तुंबळ युद्ध सुरू झाले.या युद्धाच्या दरम्यान समुद्र मंथन करण्यात आले,त्याचा एक हेतु हा होता की,समुद्रात दडलेले अमृत मिळवायचे,ज्याचे प्राशन के...