Blog No.2023/294
Date: -24th, November 2023.
मित्रांनो,
आपण नेहमी कित्येक लोकांना बोलतांना ऐकतो की पर्यावरणपूरक जीवन पद्धतींचा अवलंब करणे अत्यावश्यक बनले आहे.भारतासारख्या देशांत जिथे समृद्ध सांस्कृतिक वारसा आणि वैविध्यपूर्ण जिवन आहे त्या देशासाठी हे तर आवश्यक आहे. पण नेमकं करायचं काय ते कुणी सांगत नाही. पण आपला 140 कोटी लोकांचा देशातील लोकांनी शाश्वत सवयींचा समावेश केल्यास पृथ्वी ग्रह निरोगी राहण्यासाठी महत्त्वपूर्ण योगदान देऊ शकतो.भारतीय जिवन पद्धतीसाठी योग्य अशा काही इको-फ्रेंडली राहणीमानाच्या टिप्स मी शोधून काढल्या आहेत. बघू नेमक्या कोणत्या आहेत त्या.
1. पारंपारिक पद्धती स्वीकारा:
भारताला आपल्या संस्कृतीत समावेश असलेल्या शाश्वत जीवन पद्धतींचा दीर्घ इतिहास आहे. रेनवॉटर हार्वेस्टिंगसारख्या पारंपारिक पद्धतींचे पुनरुज्जीवन करायला हवे, जे पाणी टंचाईचा सामना करणाऱ्या प्रदेशांमध्ये विशेषतः फायदेशीर ठरू शकतात. याव्यतिरिक्त, ऊर्जा-केंद्रित पर्यायांवरील अवलंबित्व कमी करण्यासाठी मातीची वास्तुकला आणि पारंपारिक कपडे यासारख्या नैसर्गिक शीतकरण तंत्रांचा शोध घ्यायला हवा.
2. नवीकरणीय ऊर्जेची निवड करा:
भारतात सूर्यप्रकाश हा मुबलक प्रमाणात उपलब्ध आहे जो सौरऊर्जेला एक उत्कृष्ट अक्षय ऊर्जा पर्याय ठरू शकतो.सूर्याच्या शक्तीचा उपयोग करण्यासाठी जास्तीतजास्त घरांवर सौर पॅनेल स्थापित करण्याचा विचार करायला हवा. सौरऊर्जेच्या वापरास प्रोत्साहन देण्यासाठी अनेक सरकारी उपक्रम आणि अनुदाने उपलब्ध आहेत, ज्यामुळे ती आर्थिकदृष्ट्या व्यवहार्य आणि पर्यावरणपूरक पर्याय बनू शकते.
3. शाश्वत वाहतूक:
गजबजलेल्या भारतीय शहरांमध्ये वाहतूक कोंडी आणि वायू प्रदूषण ही सामान्य आव्हाने आहेत. पर्यावरणपूरक वाहतूक पर्यायांची निवड करून आपण कार्बनचे प्रमाण कमी करु शकतो. सायकल चालवण्याचा किंवा सार्वजनिक वाहतूक वापरण्याचा विचार करायला हवा आणि जेव्हा शक्य असेल तेव्हा इलेक्ट्रिक किंवा हायब्रीड वाहने निवडायला हवीत. बाईक-शेअरिंग कार्यक्रमासारखे उपक्रम विविध शहरी केंद्रांमध्ये लोकप्रिय करायला हवेत.
4. काळजीपूर्वक कचरा व्यवस्थापन:
अनेक भारतीय शहरांमध्ये कचरा व्यवस्थापन हा एक गंभीर मुद्दा आहे. तीन आर R चा सराव करा – Reduce, Reuse, Recycle सिंगल यूज प्लास्टिक वापरणे टाळायला हवे. स्वयंपाकघरातील कचरा कंपोस्ट धरतीवरील कचरा कमी करण्याचा आणखी एक प्रभावी मार्ग आहे.
5. स्थानिक आणि टिकाऊ उत्पादने निवडा:
स्थानिक कारागिरांच्या आणि शाश्वत व्यवसायांच्या, स्थानिक पातळीवर उत्पादित वस्तू विकत घेऊन त्यांना प्रोत्साहन द्या.ह्यामुळे केवळ वाहतुकीशी संबंधित कार्बन फूटप्रिंट कमी करत नाही तर स्थानिक अर्थव्यवस्थांमध्ये शाश्वत पद्धतींना प्रोत्साहन देते. उत्पादने पर्यावरणास जबाबदार मानकांचे पालन करतात याची खात्री करण्यासाठी खरेदी करताना इको-फ्रेंडली प्रमाणपत्रे पहा.
6. जलसंधारण:
देशाच्या विविध भागांवर पाणीटंचाईचा परिणाम होत असताना, पाणी बचत पद्धतींचा अवलंब करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे.पाण्याची गळती त्वरित दुरुस्त करायला हवी, पावसाचे पाणी गोळा करायला हवे आणि जल-कार्यक्षम उपकरणे बसवण्याचा विचार करायला हवा. शेतीमध्ये ठिबक सिंचनासारख्या पारंपरिक सिंचन पद्धती पारंपरिक पद्धतींपेक्षा अधिक कार्यक्षम आणि परिणामकारक ठरू शकतात.
7. घरातील हिरवीगार जागा:
स्थानिक वनस्पतींसह एक लहान बाग किंवा टेरेस गार्डन तयार करून आपल्या राहण्याच्या जागेत हिरवळ समाविष्ट करा. हे केवळ तुमच्या घराचे सौंदर्यात्मक आकर्षण वाढवत नाही तर हवा शुद्धीकरण आणि जैवविविधतेमध्ये देखील योगदान देते. स्थानिक हवामानासाठी योग्य आणि कमीत कमी पाण्याची गरज असलेल्या वनस्पती निवडा.
8. शिकवा आणि शिक्षित करा :
तुम्ही तुमच्या समुदायामध्ये पर्यावरणास अनुकूल राहण्याबद्दल जागरुकता वाढवायला हवी. शाश्वत पद्धतींवर कार्यशाळा किंवा चर्चा आयोजित करायला हवी आणि पर्यावरण संवर्धनासाठी काम करणाऱ्या स्थानिक संस्थांसोबत सहयोग करायला हवी.तुम्ही इको-फ्रेंडली जगण्याचा पुरस्कर्ता असल्यास इतरांना त्यांच्या जीवनशैलीत सकारात्मक बदल करण्याची प्रेरणा मिळू शकते.
सारांश
या इको-फ्रेंडली राहणीमानाच्या टिप्सचा
आपल्या दैनंदिन दिनचर्यांमध्ये समावेश करून घेतला तर,
अधिक शाश्वत आणि
पर्यावरणाबाबत जागरूक भारतासाठी एकत्रितपणे योगदान देऊ शकतो. आज घेतलेल्या
प्रत्येक लहान पावलामध्ये आपल्या ग्रहाच्या भविष्यावर महत्त्वपूर्ण सकारात्मक
प्रभाव निर्माण करण्याची क्षमता आहे. मानवता आणि पर्यावरण यांच्यातील सुसंवादी
नातेसंबंध जोपासत, हरित जगण्याच्या दिशेने या प्रवासाला
सुरुवात करूया. आजच्या
ब्लॉगबद्दल तुमचे काय मत आहे ते कमेन्ट बॉक्समध्ये जरूर लिहा.
आजचा हा ब्लॉग तुम्हाला कसा
वाटला,हे कमेन्ट बॉक्स
मध्ये जरूर लिहा. पुन्हा भेटूया
उद्याच्या ब्लॉग मध्ये तोपर्यंत आपली आणि आपल्या परिवाराची काळजी घ्या. स्वस्थ रहा,आनंदी
रहा,मस्त जगा.
प्रसाद नातु, पुणे.
Superb blog
ReplyDelete