ब्लॉग सं. 2025/1 51 दिनांकः 1 जून , 2025. मित्रांनो , जे मधुमेही आहेत,आणि टाइप 2 या प्रकारात मोडतात. म्हणजेच साधारणतः चाळीशी नंतर मधुमेह झाला आहे.त्यांना मेटफॉर्मिन बद्दल कल्पना असेल किंवा असायला हवी. मेटफॉर्मिन हे टाइप 2 मधुमेह नियंत्रणासाठी सर्वाधिक वापरले जाणारे औषध आहे.त्याची परिणामकारकता , सुरक्षितता , आणि परवडणारी किंमत , यामुळे हे पहिल्या पसंतीचे औषध मानले जाते.मेटफॉर्मिन कसे कार्य करते आणि त्याचे संभाव्य दुष्परिणाम काय आहेत , हे जाणून घेणे आवश्यक आहे. मेटफॉर्मिन म्हणजे काय ? मेटफॉर्मिन हे बिग्वानाइड्स नावाच्या औषधांच्या वर्गातील आहे.हे टाइप 2 मधुमेह असलेल्या लोकांमध्ये,रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित करण्यासाठी वापरले जाते.आरोग्यदायक आहार आणि नियमित व्यायाम यांसोबत,याचा उपयोग विशेषतः केला जातो. टाइप 1 मधुमेहासाठी हे औषध सहसा वापरले जात नाही , कारण त्या स्थितीत शरीर इन्सुलिन तयार करत नाही. मेटफॉर्मिन दोन मुख्य प्रकारांमध्ये उपलब्ध आहे: 1. तत्काळ परिणाम करणाऱ्या गोळ्या – दिवसातून अनेक वेळा घेतल्या जातात. 2....
Blog No.2023/292
Date: -21st, November 2023.
मित्रांनो
एवढ्यात महाराष्ट्रात डेंग्यू तापाची साथ सर्वत्र चालू आहे.व्हायरल करता करता एक दिवस ताप हा डेंग्यू ताप असल्याचे निष्पन्न निघते.आज हा ब्लॉग यासाठी की तुम्हाला “डेंग्यू ताप” या बद्दलचे जुजबी ज्ञान असायला हवे.
प्रास्ताविक
डेंग्यू ताप हा डासांमुळे होणारा विषाणूजन्य आजार आहे.त्यामुळे खूप ताप येतो,डोके दुखणे आणि सांधेदुखीचा त्रास होतो.डेंग्यू ताप हा डेंग्यू विषाणू नावाच्या विषाणूमुळे होतो,जो एडीस नावाच्या डासांच्या प्रजातीद्वारे प्रसारित होतो.
लक्षणे: डेंग्यू तापाची लक्षणे म्हणजे अचानक जास्त ताप येतो,डोकेदुखी, विशेषतः डोळ्यांच्या मागच्या बाजूला डोकेदुखी सुरू होते आणि सांधेदुखी ही सामान्यतः दिसून येणारी लक्षणे आहेत.काही वेळेस त्वचेवर पुरळांची वाढ होते.थकवा जाणवतो,उलट्या होतात,अगदी तुरळक प्रकरणात सौम्य रक्तस्त्राव देखिल होऊ शकतो.
डेंग्यू तापाचे निदान कसे केले जाते: डेंग्यू तापाचे निदान महत्वाचे आहे. कारण बऱ्याचदा प्रारंभिक अवस्थेत लक्षणे दिसून येत नाहीत. ताप सुरू झाल्यानंतर पहिल्या आठवड्यातील रुग्णांसाठी, निदान चाचणीमध्ये डेंग्यू विषाणू पॉलिमरेझ चेन रिएक्शन (PCR) टेस्ट (RRT-PCR किंवा NS1) आणि IgM टेस्ट करायला सांगतात.ताप सुरू झाल्यानंतर 1 आठवड्यानंतर उपस्थित असलेल्या रूग्णांसाठी, IgM टेस्ट सर्वात उपयुक्त आहे, ताप सुरू झाल्यानंतर 12 दिवसांपर्यंत NS1 ही टेस्ट करून घेतात.डेंग्यू ताप हा अनेक दिवस किंवा आठवडे राहू शकतो. यासाठी लसीद्वारे प्रतिबंध करणे गरजेचे आहे. कारण उपचार न केल्यास धोकादायक किंवा जीवघेणा असू शकतो. त्यामुळे ताबडतोब डॉक्टरकडे जाणे गरजेचे आहे.
डेंग्यू तापाचे तीन टप्पे आहेत:
फेब्रिल टप्पा: ही वेदनाशी संबंधित प्रारंभिक अवस्था आहे आणि 2-7 दिवस टिकते.
गंभीर टप्पा: या अवस्थेत रक्ताच्या प्लाझ्माची गळती दिसून येते आणि सामान्यतः ताप कमी होतो.
रिकव्हरी स्टेज: लीक झालेला द्रव रक्तप्रवाहात पुन्हा शोषला जातो आणि मंद हृदय गती आणि प्रुरिटस सारखी लक्षणे दिसून येतात.
उपचार
डेंग्यू तापाचा उपचार हा प्रामुख्याने ताप नियंत्रणात ठेवणे आणि प्लेटलेट्सची संख्या कमी न होऊ देणे हाच आहे.
डेंग्यू तापामुळे होणारी गुंतागुंत:-
डेंग्यू ताप हा वेळीच नियंत्रणात आणला नाही तर विविध गुंतागुंत (Complications) होऊ शकतात. जसे शरीराच्या विविध भागांमधून रक्तस्त्राव वाढणे, प्लेटलेट्सची संख्या कमी होणे,रक्त प्लाझ्मा गळती.हा आजार असलेल्या गर्भवती महिलांना गर्भपात होण्याचा धोका असतो.
प्रतिबंध्यात्मक उपाय
1. डेंग्यू तापाची लस घ्यावी
2. डासांच्या संपर्कात येणे टाळावे.यासाठी साचलेल्या पाण्याचा निचरा करून डासांच्या उत्पत्तीस प्रतिबंध करणे. खुल्या पाण्यात कीटकनाशकांचा वापर करणे,मच्छरदाणी लावून झोपणे,डास नाशक औषधे वापरणे आणि संपूर्ण शरीर झाकणारे कपडे घालणे.
सारांश
मित्रांनो,मी दिलेली माहिती अगदीच प्राथमिक स्वरूपाची आहे.पण त्यामागे डेंग्यू तापाबद्दल जुजबी माहिती असावी हा उद्देश.आपण ताप आलाच तर आणि तोही 101 पेक्षा अधिक ताप आला तर, हलक्यात घेऊ नका.त्वरित डॉक्टरांचा सल्ला घ्या,ही अगदी कळकळीची विनंती.आधीच काळजी घेतलेली बरी.डेंग्यूची लस बाजारात उपलब्ध असेल तर मी ही लावून घ्यायचा विचार करतोय. तुम्ही देखिल ही लस टोचून घ्या. कारण prevention is better than cure. आजच्या ब्लॉगबद्दल तुमचे काय मत आहे ते कमेन्ट बॉक्समध्ये जरूर लिहा.
आजचा हा ब्लॉग तुम्हाला कसा वाटला,हे कमेन्ट बॉक्स मध्ये जरूर लिहा. पुन्हा भेटूया उद्याच्या ब्लॉग मध्ये तोपर्यंत आपली आणि आपल्या परिवाराची काळजी घ्या. स्वस्थ रहा,आनंदी रहा,मस्त जगा.
प्रसाद नातु, पुणे.
Comments
Post a Comment