तोंडाची चव जाणे कारणे आणि उपाय

Blog No.2023/266           

Date:- 20^th,October 2023. 

मित्रांनो,

               आपण बऱ्याच वेळा म्हणत असतो की तोंडाला चव नाही आहे किंवा इतरांना देखिल म्हटलेलं कानी येतं, आज माझ्या तोंडाला चव नाही आहे. आपण तेवढे चिकित्सक नसतो,त्यामुळे असं कशामुळे होतं असेल किंवा जर होतं असेल तर ते सुधरविण्यासाठी काही उपाय देखिल असतात यावर फारशी चिकित्सा करत नाही. सर्वसामान्य कारण सांगितलं जातं,अरे तुझं पोट बिघडलं असेल.पण नाही मित्रांनो,याची बरीच कारणं असतात आणि ती दूर करण्याचे उपाय देखिल असतात. आजच्या ब्लॉग मध्ये हे आपण पहाणार आहोत.        

प्रास्ताविक  

               तोंडाला चव नसणे याची बरीच कारणं असू शकतात,ती कारणं खालील प्रमाणे:-

1.संक्रमण (Infection) : विषाणूजन्य (Viral)  किंवा बॅक्टेरियाचे (Bacterial) संक्रमण झाल्यामुळे तोंडाची चव जाऊ शकते.विशेषत: वरच्या श्वसनमार्गावर परिणाम करणारे संक्रमण (Upper respiratory Tract Infection, URI) ज्यामुळे तोंडाची चव जाऊ शकते. 

2.औषधे: काही  वेळेस आपण एखाद्याला आजाराला बरं करण्यासाठी औषध घेत असतो. या औषधाचा परिणाम म्हणून तोंडाची चव जाऊ शकते. 

3.दाताच्या समस्या: तुमच्या दात किंवा हिरड्यांच्या समस्या चवीवर परिणाम करू शकतात.मौखिक स्वच्छता न करणे किंवा तोंडात किडलेले दात असणे,ज्यामुळे देखिल चवीवर परिणाम होऊ शकते.

4.मज्जासंस्थेचे विकार: स्वाद नियंत्रित करणाऱ्या मज्जातंतूंवर परिणाम करणाऱ्या परिस्थिती, जसे की मल्टीपल स्क्लेरोसिस,अल्झायमर रोग किंवा बेल्स पाल्सी यामुळे चव जाऊ शकते. 

5.केमोथेरपी आणि रेडिएशन: कर्करोगाच्या उपचारांमुळे चव प्रभावित होऊ शकते.ही गोष्ट तात्पुरती किंवा दीर्घकालीन चव कमी होण्यास कारणीभूत ठरु शकते. 

6 विविध जिवनसत्वे आणि खनिजांची कमतरता: काही वेळेस विविध जिवनसत्वे आणि खनिजांची कमतरतेमुळे देखिल तोंडाची चव जाऊ शकते. विशेषतः जस्त (Zinc) सारख्या खनिजाची कमतरता,तोंडाची चव घालवू शकते.

7.सायनस आणि नाकाच्या समस्या: सायनुसायटिस किंवा ऍलर्जी सारख्या समस्या देखिल तोंडाच्या चवीवर परिणाम करू शकतात. आपल्या एखाद्या गोष्टीचा वास नसेल तर त्याचा परिणाम होऊ शकतो. चव जाणवण्यात गंध न जाणवणे परिणाम करू शकते. 

आपल्या तोंडाची चव जाण्यासाठी एवढी कारणे (सात कारणे) असू शकतात. याचा आपण कधी विचार करतो कां? याचं उत्तर नाही असेल. मी बऱ्याच वेळा ब्लॉगमध्ये लिहिले आहे की बऱ्याच गोष्टी आपण हलक्यात घेत असतो आणि मग काल पर्यन्त मला काहीच होतं नव्हतं, ठणठणीत होतो असं आपण म्हणतो पण तसं नसतं. काही वेळेस या छोट्या आजारमागे मोठे रोग दडलेले असतात.घाबरू नका नेहमीच नाही.पण हे तुमच्या डॉक्टरला ठरवू द्या. याला मेडिकल टर्म्स मध्ये underlying causes असे म्हणतात.             

तुमची चव सुधारण्यासाठी किंवा पुन: मिळविण्यासाठीचे उपाय जे की मूळ कारणावर अवलंबून असू शकतात: 

1.अंतर्निहित स्थितीवर उपचार करा (underlying causes) : जर एखाद्या वैद्यकीय स्थितीमुळे चव कमी झाली  असेल, तर त्या समस्येचे निराकरण केल्याने चव सुधारण्यास मदत होऊ शकते. 

.औषधी समायोजन (Adjustment) :तुमच्या तोंडाची चव गेली असेल आणि त्यास तुम्ही घेत असलेली औषधे कारणीभूत असतील तर ती औषध बदलणे किंवा बंद करणे हा पर्याय आहे का? हे ठरविण्यासाठी तुम्हाला तुमच्या डॉक्टरची भेट घ्यावी लागेल. 

3.तोंडाची स्वच्छता आणि आरोग्य: नियमित ब्रश करणे, फ्लॉसिंग आणि दंत तपासणी करून तोंडाची स्वच्छता राखा.  

4.आहार आणि पोषण: वर लिहिल्या विविध जिवनसत्वे आणि खनिजांची कमतरतेमुळे चव गेली असेल तर खरोखर कमतरता असेल तर डॉक्टर तुम्हाला ब्लड टेस्ट सांगू शकतात. झिंक आणि ब जीवनसत्त्वांसह सर्व आवश्यक पोषक तत्वांसह संतुलित आहार घेणे. 

5.नाक आणि सायनसची काळजी: नाकाची समस्या कारणीभूत असल्यास, या समस्यांवर उपचार केल्याने तुमची चव परत येण्यास मदत होऊ शकते.

6.मसालेदार पदार्थ टाळा: तुमच्या तोंडाची गेलेली चव बारी होत असतांना मसालेदार पदार्थ खाऊ नका, ते टाळा. कधीकधी चव लागत नसेल तर आपण मसालेदार पदार्थ खातो पण तसं करू नका.

सारांश

            थोडक्यात काय, तोंडाची चवच गेली आहे ना एक दोन दिवसात येईल परत, आणि तसं होत देखिल. पण तोंडाची चव वारंवार जात असेल तर मात्र कितीही जिवावर येत असेल तरी डॉक्टरची भेट घ्या आणि नेहमीसाठी ईलाज करून घ्या. त्यात काही गंभीर नसेल ही पण चव जाणे या गोष्टींमुळे आपल्याला काही खावेसे वाटतं नाही आणि या न खाण्यामुळे अशक्तपणा जाणवू शकतो.

आजचा हा ब्लॉग तुम्हाला कसा वाटला,हे कमेन्ट बॉक्स मध्ये जरूर लिहा. पुन्हा भेटूया उद्याच्या ब्लॉग मध्ये तोपर्यंत आपली आणि आपल्या परिवाराची काळजी घ्या. स्वस्थ रहा,आनंदी रहा,मस्त जगा.  

 प्रसाद नातु, पुणे.