नाना पाटेकर -एक अनोखा कलाकार

 Blog No.2024/001. 

Date: -1st, January,2024. 

मित्रांनो,

                  सर्व प्रथम आपणा सर्वांना नवीन वर्षाच्या खूप खूप शुभेच्छा आणि हे वर्ष तुम्हा सर्वांना सुखसमृद्धीचे,आरोग्याचे आणि भरभराटीचे जाओ,हीच शुभेच्छा. इंग्लिश नवीन वर्ष वगैरे उगीच शब्दच्छल करण्यात काहीच अर्थ नाही.जेंव्हा सर्व व्यवहार या वर्षाप्रमाणेच केले जातात.असो.           

            भारतीय सिनेसृष्टीत आपल्या वेगळ्या अभिनय शैलीसाठी प्रसिद्ध असलेले नाना पाटेकर यांचा आज जन्मदिवस,नाना 73 वर्षाचे झालेत.एक भारतीय अभिनेता, पटकथा लेखक, चित्रपट निर्माता आणि दिग्दर्शक  असलेले नाना पटेकर भारतीय प्रादेशिक सैन्याचे माजी अधिकारी आहेत.त्यांनी प्रामुख्याने हिन्दी आणि मराठी चित्रपटांमध्ये काम केले आहे. नाना पाटेकर यांचे खरे नांव विश्वनाथ पाटेकर. पाटेकर यांना त्यांच्या अभिनयासाठी तीन राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार, चार फिल्मफेअर पुरस्कार आणि दोन फिल्मफेअर पुरस्कार मराठी मिळाले आहेत. सिनेमा आणि कला क्षेत्रातील योगदानाबद्दल त्यांना २०१३ मध्ये पद्मश्री पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले आहे.

प्रास्ताविक

नाना पाटेकर उर्फ विश्वनाथ पाटेकर यांचा जन्म 1 जानेवरी,1951 ला सध्याच्या रायगड जिल्ह्यातील मुरुड-जंजिरा येथील एका मराठी कुटुंबात झाला.ते सर जे.जे. इन्स्टिट्यूट ऑफ अप्लाइड आर्ट, मुंबई चे माजी विद्यार्थी आहेत.पाटेकर यांनी वयाच्या २७ व्या वर्षी नीलकांतीशी लग्न केले. नाना २८ वर्षांचे असताना त्यांच्या वडिलांचे हृदयविकाराच्या झटक्याने निधन झाले आणि नंतर पाटेकर त्यांनी त्यांचा पहिला मुलगाही गमावला. नाना पाटेकर अंधेरी, मुंबई येथे 1BHK अपार्टमेंटमध्ये राहतात.प्रहार चित्रपटाच्या तयारीसाठी तीन वर्षांच्या प्रशिक्षण कालावधीनंतर पाटेकर यांना 1990 मध्ये भारतीय प्रादेशिक सैन्यात मानद कॅप्टन म्हणून नियुक्त करण्यात आले आणि त्यांनी जनरल व्ही. के. सिंग यांच्यासोबत काम केले, ज्यांच्याकडे त्यावेळी कर्नल पदाचा दर्जा होता.1999 मध्ये कारगिल युद्धादरम्यान, पाटेकर यांनी मराठा लाईट इन्फंट्री रेजिमेंटमध्ये मानद मेजर म्हणून सेवा दिली.

1978 च्या गमन नाटकाद्वारे बॉलिवूडमध्ये पदार्पण केल्यानंतर, पाटेकर यांनी काही मराठी चित्रपट आणि काही बॉलिवूड चित्रपटांमध्ये काम केले. 1988 मध्ये अकादमी पुरस्कार-नामांकित सलाम बॉम्बेमध्ये अभिनय केल्यानंतर,त्यांनी गुन्हेगारी चित्रपट “परिंदा”, प्रहार: द फायनल अटॅक, राजू बन गया जेंटलमन,अंगार,तिरंगा; क्रांतिवीर,अग्नी साक्षी,खामोशी:द म्युझिकल,शक्ती:द पॉवर,अब तक छप्पन,अपहरण,टॅक्सी क्रमांक ९२११, वेलकम आणि त्याचा सिक्वेल वेलकम बॅक आणि राजनीती  या चित्रपटात काम केले.2016 मध्ये त्यांनी नटसम्राट या समीक्षकीय आणि व्यावसायिकदृष्ट्या यशस्वी मराठी चित्रपटात काम केले; ज्यामध्ये त्यांनी एका निवृत्त रंगमंच अभिनेत्याची भूमिका साकारली होती.पाटेकर यांनी गमन मधून पदार्पण केल्यानंतर मराठी चित्रपटात अनेक छोट्या भूमिका केल्या. त्यांनी लॉर्ड माउंटबॅटन: द लास्ट व्हाईसरॉय या ब्रिटिश टेलिव्हिजन मालिकेत नथुराम गोडसेची भूमिका साकारली होती.आज की आवाज,अंकुश, प्रतिघात,अंधायुद्ध, मोहरे, आणि सागर संगम  मध्येही उल्लेखनीय भूमिका केल्या.त्यानंतर त्यांनी प्रहार: द फायनल अटॅक (1991) या चित्रपटाचे दिग्दर्शक केले.क्रांतिवीर (1994) मध्ये त्यांना सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्याचा राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार,  सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्याचा फिल्मफेअर पुरस्कार आणि सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्याचा स्क्रीन पुरस्कार मिळाला.त्यांनी अनेक चित्रपटांमध्ये काम केले.ज्याचा प्रत्येकाचा उल्लेख करणे केवळ अशक्य.     

समाज सेवा

नाना पाटेकर त्यांच्या साध्या जीवनशैलीसाठी आणि धर्मादाय संस्थांना देणगी देण्याच्या त्यांच्या उदारतेसाठी ओळखले जातात.त्यांनी अनुभूती या सेवाभावी संस्थेच्या माध्यमातून बिहारमधील पूरग्रस्त गावांच्या पुनर्बांधणीसाठी पैसे दिले.पाठशाला चित्रपटातील अभिनयासाठी त्याला मिळालेला सर्व आर्थिक मोबदला त्याने पाच वेगवेगळ्या सेवाभावी संस्थांना दान केला होता. त्यांना 10,00,000 रुपयांचे रोख पारितोषिक असलेला राज कपूर पुरस्कार प्रदान करण्यात आला, तेव्हा त्यांनी संपूर्ण रक्कम महाराष्ट्रातील दुष्काळ निवारण कार्यासाठी दान केली.दुष्काळामुळे आलेल्या कर्जबाजारीपणामुळे आत्महत्या केलेल्या शेतकऱ्यांच्या कुटुंबांनाही त्यांनी आर्थिक मदत केली. त्यांनी ऑगस्ट 2015 मध्ये विदर्भातील 62 शेतकऱ्यांच्या कुटुंबांना 15,000 रुपयांचे धनादेश आणि सप्टेंबर 2015 मध्ये मराठवाड्यातील लातूर आणि उस्मानाबाद जिल्ह्यातील आणखी 113 कुटुंबांना 15,000 रुपयांचे धनादेश वितरित केले.सप्टेंबर 2015 मध्ये, पाटेकर यांनी सहकारी मराठी अभिनेते मकरंद अनासपुरे यांच्यासोबत नाम फाऊंडेशनची स्थापना केली, जे महाराष्ट्रातील दुष्काळी परिस्थितीत मात केलेल्या शेतकऱ्यांना मदत पुरवण्याचे काम करते.

पुरस्कार आणि सन्मान

राष्ट्रीय फिल्म पुरस्कार

1990 सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक अभिनेता- चित्रपट- “परिंदा”,

1995 सर्वोत्कृष्ट अभिनेता-चित्रपट- “क्रांतिवीर”,

1997 सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक अभिनेता-चित्रपट- “अग्नी साक्षी”,

फिल्मफेअर पुरस्कार

1990 सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक अभिनेता-चित्रपट-“परिंदा”,

1992 सर्वोत्कृष्ट खलनायक-चित्रपट-“अंगार”,

1995 सर्वोत्कृष्ट अभिनेता-चित्रपट- “क्रांतिवीर,

2006 सर्वोत्कृष्ट खलनायक-चित्रपट-“अपहरण”

स्टार स्क्रीन अवॉर्ड्स

1995 सर्वोत्कृष्ट अभिनेता-चित्रपट-“क्रांतिवीर”,

2006 सर्वोत्कृष्ट खलनायक-चित्रपट-“अपहरण",

फिल्मफेअर मराठी पुरस्कार

2015 सर्वोत्कृष्ट अभिनेता­-चित्रपट-“डॉ. प्रकाश बाबा आमटे – द रिअल हिरो”,

2017 सर्वोत्कृष्ट अभिनेता­-चित्रपट-“नटसम्राट”,

बंगाल फिल्म जर्नालिस्ट असोसिएशन पुरस्कार

2004 सर्वोत्कृष्ट अभिनेता (हिंदी) -चित्रपट-“अब तक छप्पन ”,

झी सिने अवॉर्ड्स

2017 सर्वोत्कृष्ट अभिनेता (मराठी) -चित्रपट-“नटसम्राट”,

समारोप-

असा हा दिग्गज मराठी अभिनेता ज्याने हिन्दी चित्रपटसृष्टीवर आपली एक अमिट छाप उमटवली आहे. त्या अभिनेत्यास जिवनाची 73 वर्ष पूर्ण केल्याबद्दल दीर्घायुष्यासाठी मनापासून शुभेच्छा. 

आज नाना सोबत विद्या बालन,सोनाली बेंद्रे,असरानी या चित्रपट अभिनेत्यांचा/अभिनेत्रीचा जन्मदिवस आहे आणि केंद्रीय मंत्री ज्योतिरादित्य सिंधीया यांचा जन्मदिवस आहे. त्यांना देखिल जन्मदिवसाच्या मनापासून शुभेच्छा.       

तुम्हाला आजचा ब्लॉग कसा वाटला ते कमेन्ट बॉक्स मध्ये जरूर लिहा. पुढचा ब्लॉग येईपर्यंत आपली आणि आपल्या परिवाराची काळजी घ्या. स्वस्थ रहा,आनंदी रहा,मस्त जगा. 

 

 प्रसाद नातु, पुणे.