Skip to main content

हायपोग्लायसेमिया, रक्तातील साखर अचानक कमी होणे

ब्लॉग नं. 2025/351. दिनांक: 15 डिसेंबर, 2025.    मित्रांनो,  डायबेटीस असलेल्या व्यक्तींना “साखर वाढते” या भीतीइतकीच आणखी एक गंभीर भीती असते,ती म्हणजे हायपोग्लायसेमिया , म्हणजेच रक्तातील साखर अचानक धोकादायकरित्या कमी होणे.ही स्थिती शरीराला ‘तत्काळ आपत्ती’ भासवते आणि योग्य वेळी उपचार न झाल्यास मेंदूवरही गंभीर परिणाम होऊ शकतात.याच विषयावर सविस्तर वाचा आजच्या ब्लॉगमध्ये. सविस्तर: हायपोग्लायसेमिया म्हणजे काय ? सामान्यतः , डायबेटीस असलेल्या रुग्णांमध्ये रक्तातील साखर 70 mg/dl खाली गेली तर आणि डायबेटीस नसलेल्या रुग्णांमध्ये रक्तातील साखर 50 mg/dl खाली गेली तर ही स्थिती हायपोग्लायसेमिया म्हणून ओळखली जाते.मानवी मेंदूला सतत ऊर्जेचा पुरवठा ग्लुकोज मधूनच होतो. त्यामुळे रक्तातील साखर अचानक कमी झाल्यावर मेंदूला “इमर्जन्सी सिच्युएशन” निर्माण झाल्यासारखे वाटते आणि शरीरात अनेक बदल घडतात. ⭐ हायपोग्लायसेमियाची सुरुवातीची लक्षणे: मेंदूला ऊर्जा कमी मिळाल्यावर पुढील लक्षणे दिसू शकतात, गोंधळ , चक्कर , विस्मरण, नकारात्मक विचार , नैराश्य, डबल व्हिजन / ब्लर म्हणजे अंधुक दिसणे, बोलण्यात अडथळा , ...
3 comments

केस गळणे एक गंभीर समस्या

ब्लॉग नं.2025/299.

दिनांकः 24 ऑक्टोबर, 2025. 

मित्रांनो,

            आज काल वाढत्या पोटासोबतच, गळणारे केस ही एक गंभीर समस्या झाली आहे.आजच्या धावपळीच्या, तणावग्रस्त आणि प्रदूषणाने भरलेल्या जीवनशैलीत केस गळणे ही समस्या सर्वांनाच भेडसावते. केस गळणे हे फक्त सौंदर्याचे लक्षण नसून ते शरीरातील आंतरिक असंतुलनाचे संकेत असू शकते.चला, या समस्येचा सखोल विचार करूया.

सविस्तर:

💇‍♀️ केस गळणे : शरीर देत असलेला एक संकेतः

आपले दिवसाला साधारणपणे 50 ते 100 केस गळत असतात, हे नैसर्गिक आहे.पण जर केसांचे गळणे जास्त प्रमाणात दिसत असेल,जसे की केस पातळ होणे,टक्कल पडणे,किंवा केसांच्या गाठी गाठी गळणे, तर ते शरीरातील काही गंभीर बदलांचे संकेत असू शकतात.

🧩 केस गळण्याची प्रमुख कारणे:

💊 औषधांचे दुष्परिणाम:

काही औषधे,जसे की,किमोथेरपी,रक्त पातळ करणारी औषधे (Anticoagulants),किंवा रेटिनॉइड्स ही केसांच्या वाढीच्या नैसर्गिक चक्रात अडथळा आणतात.

🧠 ताण आणि आजारपणः

मोठी शस्त्रक्रिया,संसर्ग,किंवा भावनिक ताणामुळे “टेलोजेन इफ्लुवियम (Telogen Effluvium)” नावाची स्थिती निर्माण होते. यात केस तात्पुरते मोठ्या प्रमाणात गळतात.

🧬 अनुवांशिकता (Genetics):

Androgenetic Alopecia किंवा Pattern Baldness ही केस,हा गळतीचा सामान्य प्रकार आहे,जो वंशपरंपरागत आणि हार्मोन्सशी संबंधित असते.

🧅 पोषणातील कमतरता:

शरीरात लोह (Iron),झिंक (Zinc),बायोटिन (Biotin) किंवा प्रथिने (Protein) कमी असल्यास केसांची मुळे कमकुवत होतात आणि केस गळतात.

🦠 टाळूवरील संसर्ग:

Tinea Capitis सारख्या बुरशीजन्य (Fungal) संसर्गामुळे,विशेषतः मुलांमध्ये ठिगळे पडण्यासारखी गळती दिसू शकते.

🦋 हार्मोनल बदल:

गर्भावस्थेनंतर,थायरॉईडच्या आजारात, किंवा हार्मोन्सच्या असमतोलामुळे केस गळण्याचे प्रमाण वाढते.

🌿 केस गळणे थांबवण्यासाठी उपाय:

🥦 पौष्टिक आहार:

आहारात प्रथिने,लोह,झिंक,व्हिटॅमिन D,आणि बायोटिन यांचा समावेश करा.हिरव्या भाज्या, सुकामेवा,अंडी,आणि डाळी केसांच्या मुळांना बळकटी देतात.

😌 ताण कमी करा:

मानसिक ताणामुळे वाढणारे कॉर्टिसॉल हार्मोन केसांच्या वाढीवर विपरीत परिणाम करते. ध्यान,योग,आणि चालणे हे उत्कृष्ट नैसर्गिक उपाय आहेत.

🧴 केसांशी सौम्यपणे वागा:

जास्त घट्ट वेणी,गरम ड्रायर,स्ट्रेटनर,किंवा रासायनिक रंगांचा वापर टाळा.केस आणि टाळूला स्वच्छ,पण सौम्य काळजी द्या.

🚫 स्वच्छता पाळा:

टाळू स्वच्छ ठेवा,आणि इतरांचे कंगवे,टॉवेल किंवा टोपी वापरणे टाळा.त्यामुळे संसर्गाचा धोका कमी होतो.

💊 औषधांचा पुनर्विचार:

जर केस गळणे एखाद्या औषधाच्या सेवनानंतर सुरू झाले असेल, तर डॉक्टरांचा सल्ला घेऊन ते औषध पर्यायाने बदलता येते का ते तपासा.

🩺 वैद्यकीय उपाय (डॉक्टरांच्या सल्ल्यानेच):

1.Minoxidil (मिनॉक्सिडिल) – टाळूतील रक्तप्रवाह वाढवून केसांच्या मुळांना पोषण देते.

2.Finasteride (फिनॅस्टेराइड) – पुरुषांमधील DHT हार्मोन कमी करून केस गळती कमी करते.

हे उपचार केवळ तज्ञ डॉक्टरांच्या मार्गदर्शनाखाली घ्यावेत.

🌸 समारोपः

केस हे फक्त बाह्य सौंदर्याचे प्रतीक नसून,आपल्या अंतर्गत आरोग्याचे प्रतिबिंब आहेत.म्हणून केवळ केस गळण्यावर उपचार न करता, त्यामागील मूळ कारण ओळखणे आणि सुधारणा करणे हेच खरे समाधान आहे.

💚 "केस गळणे थांबवायचे असेल — तर फक्त टाळूवर नाही, तर जीवनशैलीत बदल करा !"

आजचा हा ब्लॉग तुम्हाला कसा वाटला,हे कमेन्ट बॉक्स मध्ये जरूर लिहा. पुन्हा भेटूया उद्याच्या ब्लॉग मध्ये तोपर्यंत आपली आणि आपल्या परिवाराची काळजी घ्या. स्वस्थ रहा,आनंदी रहा,मस्त जगा. 

 

प्रसाद नातु.

(आरोग्य आणि जीवनशैली विषयांवर लेखन करणारे लेखक)

📝 टीप: हा लेख केवळ माहितीपुरता आहे. कोणताही वैद्यकीय सल्ला घेण्यासाठी आपल्या डॉक्टरांशी संपर्क करावा.  

Labels:

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

वजन कमी करण्यासाठी काय चांगले-गव्हाची पोळी की ज्वारीची भाकरी

Blog No. 2024/ 1 23 .   Date: 16 th ,June 2024 मित्रांनो,             मराठीत पोळी किंवा इतर प्रदेशात,विशेषतः हिन्दी बेल्टमध्ये ज्याला रोटी म्हणतात. ती पोळी किंवा रोटी आपल्या जेवणातील एक प्रमुख पदार्थ आहे.दक्षिण भारतात हा प्रकार तेवढा प्रचलित नाही.पण रोजच्या जेवणातील हा प्रमुख पदार्थ असल्याने ज्यांना वजन कमी करायचे आहे,त्यांना निश्चितपणे पोळी किंवा रोटी किती खावी आणि खावी तर कुठल्या पिठाची खावी, हा प्रश्न पडतो.अलीकडेच आहारतज्ञ रुचिता बत्रा यांनी आपल्या ईन्स्टाग्रामवर वजन कमी करण्यासाठी कुठले पीठ वापरावे याविषयी मार्गदर्शन केले आहे.त्याच विषयी आजच्या ब्लॉगमध्ये चर्चा करू. सविस्तर:             मराठीत पोळी , किंवा हिन्दीत रोटी , अशी अनेक भारतीय जेवणांमध्ये एक मुख्य पदार्थ असलेली पोळी, बनविण्यासाठी वेगवेगळ्या ठिकाणी वेगवेगळ्या प्रकारचे पीठ वापरले जाते.राजस्थानमध्ये , बाजरे की रोटी (मोती बाजरी) सामान्य आहे , तर पंजाबसारख्या प्रदेशात मैदा आणि इतर पिठापासून बनवलेले न...
10 comments
Read more

आम्हा न कळे ज्ञान, न कळे पुराण वेदांचे वचन

Blog No. 2023/98          Date: 21st , April 2023 .   मित्रांनो ,                आज अक्षय्यतृतीया आहे. अक्षय्य तृतीया   साडेतीन मुहूर्तापैकी एक शुभमुहूर्त समजला जातो . साडेतीन मुहूर्त असे दिवस असतात की   ज्या दिवशी कुठलेही कार्य करावयाचे असेल तर मुहूर्त पहायची गरज नाही. असे म्हणतात की ह्या तिथीला केलेले दान क्षयाला जात नाही म्हणजेच ते अविनाशी असते, या दिवशी देव आणि पितर यांना उद्देशून जे कर्म केले जाते ते अक्षय होते.हा दिवस पितरांचे ऋण फेडण्याचा आहे असेही म्हणतात.तर आजच्या दिवसाला एक अनन्य साधारण असे महत्व आहे.   प्रास्ताविक                माझा ह्या सऱ्यावर विश्वास नाही असे नाही पण त्या निमित्ताने जो ढोंगीपणा चालतो त्याचा मला मनापासून राग येतो.ज्याच्या स्वतःच्या मनातल्या वासना मरेपर्यंत संपत नाही असा वासनांवर विजय कसा मिळवायचा हे सांगू  लागतो. तेव्हा हसू येतं.जन्मभर पाप करीत फिरणारे चारोधाम यात...
6 comments
Read more

प्रयागराजचा महाकुंभ-माझे अनुभव

ब्लॉग नं.2025/043   दिनांक: 12 फेब्रुवारी,2025.   मित्रांनो,             नुकतीच मी प्रयागराज,अयोध्या आणि वाराणसी या तीन, धार्मिक दृष्ट्या अतिशय महत्वपूर्ण अशा स्थळांची यात्रा करून परतलो.यातील अयोध्या आणि वाराणसी या स्थळांची यात्रा आपल्याला केव्हाही करता येते/येईल. पण  प्रयागराज येथे सध्या म्हणजे 13 जानेवारी ते 26 फेब्रुवारी,या 26 दिवसांत महाकुंभ साजरा केला जात आहे. तसा तो दर 12 वर्षानी कुंभमेळा साजरा केला जातो. पण या वर्षीचा कुंभमेळा विशेष आहे. आणि जो 144 वर्षातून एकदाच होत असतो. त्यामुळे त्याला विशेष महत्व आहे. आणि त्रिवेणी संगमावर या 45 दिवसांत जाऊन स्नान करण्याला विशेष महत्व आहे. आजच्या ब्लॉगमध्ये या विषयीच विषयी सारे काही. सविस्तर:             पुराणात असे सांगितले जाते की, देव आणि दैत्य किंवा सुर आणि असुर यांच्यात तुंबळ युद्ध सुरू झाले.या युद्धाच्या दरम्यान समुद्र मंथन करण्यात आले,त्याचा एक हेतु हा होता की,समुद्रात दडलेले अमृत मिळवायचे,ज्याचे प्राशन के...
8 comments
Read more