Skip to main content

Posts

हायपोग्लायसेमिया, रक्तातील साखर अचानक कमी होणे

ब्लॉग नं. 2025/351. दिनांक: 15 डिसेंबर, 2025.    मित्रांनो,  डायबेटीस असलेल्या व्यक्तींना “साखर वाढते” या भीतीइतकीच आणखी एक गंभीर भीती असते,ती म्हणजे हायपोग्लायसेमिया , म्हणजेच रक्तातील साखर अचानक धोकादायकरित्या कमी होणे.ही स्थिती शरीराला ‘तत्काळ आपत्ती’ भासवते आणि योग्य वेळी उपचार न झाल्यास मेंदूवरही गंभीर परिणाम होऊ शकतात.याच विषयावर सविस्तर वाचा आजच्या ब्लॉगमध्ये. सविस्तर: हायपोग्लायसेमिया म्हणजे काय ? सामान्यतः , डायबेटीस असलेल्या रुग्णांमध्ये रक्तातील साखर 70 mg/dl खाली गेली तर आणि डायबेटीस नसलेल्या रुग्णांमध्ये रक्तातील साखर 50 mg/dl खाली गेली तर ही स्थिती हायपोग्लायसेमिया म्हणून ओळखली जाते.मानवी मेंदूला सतत ऊर्जेचा पुरवठा ग्लुकोज मधूनच होतो. त्यामुळे रक्तातील साखर अचानक कमी झाल्यावर मेंदूला “इमर्जन्सी सिच्युएशन” निर्माण झाल्यासारखे वाटते आणि शरीरात अनेक बदल घडतात. ⭐ हायपोग्लायसेमियाची सुरुवातीची लक्षणे: मेंदूला ऊर्जा कमी मिळाल्यावर पुढील लक्षणे दिसू शकतात, गोंधळ , चक्कर , विस्मरण, नकारात्मक विचार , नैराश्य, डबल व्हिजन / ब्लर म्हणजे अंधुक दिसणे, बोलण्यात अडथळा , ...

सोललेले बदाम विरुद्ध सालीसह बदाम, कोणते अधिक फायदेशीर

  ब्लॉग नं: 2025/331. दिनांक: 25 नोव्हेंबर,2025.   मित्रांनो, सोललेले बदाम विरुद्ध सालीसह बदाम: चविष्ट , कुरकुरीत आणि पोषक मूल्यांनी भरलेले बदाम,नेहमीच लोकांना खावेसे वाटतात.आणि एक  आरोग्यदायी ड्राय फ्रूट म्हणून ओळखले जातात. पण एक प्रश्न अनेक वर्षांपासून लोकांच्या मनांत आहे की, बदाम त्वचेसह खावेत का की सोलून खावेत ? सालासहित की विनासालीचा बदाम जास्त फायदेशीर आहे ? या प्रश्नाचे उत्तर आपण आजच्या या ब्लॉगमधून जाणून घेणार आहोत. सविस्तर:    सालासहित की विनासालीचा बदाम जास्त फायदेशीर आहे ? या प्रश्नाचे उत्तर जाणून घेण्यासाठी बदामांचे पोषण , त्यातील अँटिऑक्सिडंट्स , फायबर , पचन क्षमता आणि एकूण आरोग्यावर होणारा परिणाम समजून घेणे आवश्यक आहे. बदामाला त्वचा असते का ? ती तुमच्या आरोग्यासाठी किती फायद्याची ? आपल्याला माहित आहे की,बदामांवर एक पातळ तपकिरी त्वचा असते. ही फक्त दिसण्यासाठी नसून ती पॉलीफेनॉल्स नावाच्या अँटिऑक्सिडंट्सने समृद्ध असते.संशोधनानुसार , सुमारे 70% अँटिऑक्सिडंट्स बदामांच्या त्वचेमध्ये आढळतात. अँटिऑक्सिडंट्स म्हणजे काय ? अँटिऑक्सिडंट्स त...

Special Intensive Revision (SIR) बद्दल सारे काही

ब्लॉग:   2023/330. दिनांकः 24  नोव्हेंबर , 2025.   मित्रांनो ,  खरं पाह्यला गेलं तर , राष्ट्रीय निवडणूक आयोगाचे हे काम आहे की त्यांनी , विरोधी पक्षांच्या विखारी प्रचाराविरुध्द लोकशिक्षणाची चळवळ उभारुन, Special Intensive Revision (SIR) बद्दल लोकांना समजावून सांगायला हवं की ,SIR ने खऱ्या अर्थाने निवडणूक निष्कलंक होऊ शकणार आहे.पण ते तसं करत नाहीत , माझ्या तर्फे एक सुविद्य नागरिक म्हणून आजचा ब्लॉग हा प्रयत्न. सविस्तरः भारतीय लोकशाहीची सर्वात मोठी ताकद म्हणजे मताधिकार आणि हा मताधिकार खऱ्या अर्थाने प्रभावी ठरतो तेव्हा , जेव्हा मतदारयादी निर्दोष , अचूक व अद्ययावत असते. यासाठीच भारताची निवडणूक आयोग ( ECI) वेळोवेळी मतदार याद्यांची पडताळणी करते. यापैकी सर्वात महत्त्वाचा व व्यापक उपक्रम म्हणजे Special Intensive Revision, किंवा संक्षिप्तरूपात SIR. हा उपक्रमाचा उद्देश काय ?  SIR म्हणजे नेमके काय ? Special Intensive Revision (SIR) हा मतदारयादीचा विशेष सखोल व व्यापक पुनरावलोकन उपक्रम आहे. साध्या ‘ Summary Revision’ पेक्षा हा उपक्रम खूप वेगळा आहे , कारण यात घर-घ...

SIR आणि विरोधकांचे आंदोलन

ब्लॉग नं. 2025/329. दिनांकः- 23  नोव्हेंबर , 2025.   मित्रांनो ,  नुकतीच राष्ट्रीय निवडणूक आयोगाने काही राज्यात SIR अर्थात Special Intensive Review राबविणार असल्याचे ठरविले. अन् लगेच विरोधी पक्षाने त्याविरुध्द बोंबा मारायला सुरुवात केली. जगातील सर्वांत मोठी लोकशाही असे बिरुद मिरविणाऱ्या लोकशाहीतील विरोधी पक्ष हे दाखले परदेशातील देतात.पण परदेशात विशेषतः ब्रिटन मधील Contructive Opposition ही पध्दत कुठे भारतात आहे. जर निवडणूक आयोग राबवत असलेली SIR तुम्हाला मंजूर नाही. तर तुमच्याकडे पर्यायी प्रणाली आहे कां ? नाही. म्हणून तर तुम्ही केवळ विरोधाकरिता विरोध करत आहात , हे योग्य नाही आणि यावर आहे आजचा माझा ब्लॉग. सविस्तरः SIR वरील विरोधी पक्षांचे आक्षेप: तथ्य , भीती आणि वास्तवाचा सखोल आढावा भारतात मतदारयादीचे शुद्धीकरण हा एक नियमित पण अत्यंत महत्त्वाचा उपक्रम आहे. यातील सर्वात मोठा आणि व्यापक टप्पा म्हणजे # Special Intensive Revision (SIR) . पण हा उपक्रम सुरू होताच , काही ठिकाणी विरोधी पक्षांचा आक्षेप , निदर्शने , टीका व राजकीय वाद निर्माण झालेत. या आंदोलनांच्या मागचे म...

दुपारच्या झोपेचे फायदे किती तोटे किती?

ब्लॉग नं. 2025/328 दिनांक: 22 नोव्हेंबर, 2025. मित्रांनो , जे लोक सेवानिवृत्त झाले आहेत किंवा ज्यांना दुपारची ड्यूटी नसते , त्यांच्या दैनंदिन जीवनाचा दुपारची झोप हा महत्त्वाचा भाग असू शकतो.विशेषतः जेव्हा शरीराला विश्रांती आणि ताजेतवाने होण्यासाठी थोडासा वेळ हवा असतो. परंतु , प्रत्येक गोष्ट फायदेशीर असली तरी , काही मर्यादांमध्येच ती उपयुक्त ठरते. दुपारच्या झोपेचे फायदे आणि तोटे जाणून घेणे महत्त्वाचे आहे , जेणेकरून आपण ती योग्य पद्धतीने घेऊ शकू.म्हणूनच आज आपण आजच्या ब्लॉग मध्ये दुपारची झोप या विषयावर जाणून घेऊ या.    सविस्तरः दुपारच्या झोपेचे फायदे : 1.  ऊर्जा पुनर्संचयित होणे: दुपारची झोप ही शरीर आणि मनाला ताजेतवाने करण्यासाठी एक उत्तम मार्ग आहे. दिवसाच्या मधल्या वेळेस ऊर्जा कमी होते आणि झोप घेतल्याने शरीराला नवीन जोम मिळतो , ज्यामुळे कार्यक्षमता वाढते. 2. स्मरणशक्ती सुधारते: संशोधनानुसार , दुपारची झोप घेतल्याने मेंदूची कार्यक्षमता वाढते आणि स्मरणशक्ती सुधारते. विद्यार्थ्यांसाठी किंवा बौद्धिक काम करणाऱ्यांसाठी ही फार फायदेशीर ठरते. 3.  ताणत...

रोज एक सफरचंद ठेवी डॉक्टरांना दूर : विज्ञान काय सांगतं?

ब्लॉग नं: 2025/327. दिनांक: 21 नोव्हेंबर ,2025.   मित्रांनो , रोज एक सफरचंद   ठेवी डॉक्टरांना दूर : विज्ञान काय सांगतं ? “ रोज एक सफरचंद ठेवी डॉक्टरांना दूर ” – ही म्हण आपण लहानपणापासून ऐकत आलो आहोत. आई-वडील , आजी-आजोबा , शिक्षक… सगळ्यांनीच सफरचंदाच्या महत्त्वाबद्दल अनेकदा सांगितलं आहे. पण प्रश्न असा की , या जुन्या म्हणीत किती विज्ञान दडलंय ? आधुनिक संशोधन याबद्दल खरंच काय सांगतं ? आजच्या ब्लॉगमधे याबद्दल सविस्तर जाणून घेणार आहोत. सविस्तर: सफरचंद हे केवळ सुंदर दिसणारं आणि रसाळ चव असलेलं फळ नाही.ते पोषकतत्वांनी , फायबरने आणि अँटीऑक्सिडंट्सने समृद्ध असल्यामुळे आरोग्यासाठी अत्यंत उपयुक्त आहे.डॉक्टरही नियमितपणे या फळाचे सेवन करण्याचा सल्ला देतात. आज आपण पहाणार आहोत , दररोज सफरचंद खाल्ल्यावर आपल्या शरीरात नेमकं काय घडतं ? 1)  हृदयाच्या आरोग्यासाठी उत्तम आहारातील घटक: अनेक अभ्यासांनुसार , सफरचंदातील फायबर , पॉलीफेनॉल्स आणि इतर पोषक द्रव्ये,हृदयाचे आरोग्य सुधारण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावतात. सफरचंद खाल्ल्यावर , वाईट कोलेस्ट्रॉल ( LDL) कमी होतं. रक्तदाब नियंत्रित राहतो , धमन्य...

दिर्घ श्वास

दीर्घ श्वसन : आरोग्य, शांतता आणि दीर्घायुष्याचा सोपा मार्ग आपण अस्वस्थ किंवा तणावाखाली असलो की आपल्या जवळचे लोक आपल्याला नेहमी एकच सांगतात— “शांत राहा… दीर्घ श्वास घ्या!” या साध्या वाक्यांत एक विलक्षण शक्ती दडलेली आहे. जखम झाली, उपचार घेताना वेदना होत असताना किंवा मानसिक तणाव वाढला, अशा प्रत्येक वेळी आपण नकळत श्वास घट्ट धरतो किंवा जोराने सोडतो. कारण शरीराला माहित असते की श्वसन हीच सर्वात शक्तिशाली नैसर्गिक उपचारपद्धती आहे. पण आपण कधी थांबून आपल्या श्वासाकडे लक्ष दिले आहे का? बहुतेक नाही! कारण श्वास ही इतकी नैसर्गिक प्रक्रिया आहे की आपण त्याला “गृहित” धरतो. परिणामी आपल्या श्वसनातील चुका आणि त्यातून होणारे अपाय आपल्या लक्षातही येत नाहीत. उथळ श्वसन — एक न दिसणारा शत्रू आपण दिवसभरात करत असलेला श्वास बहुतेकदा उथळ असतो— जलद, वरवरचा, छातीपर्यंत मर्यादित. यामुळे होणारे परिणाम गंभीर असू शकतात: फुफ्फुसांचा अपुरा वापर शरीराला कमी ऑक्सिजन मिळणे तणाव, चिडचिड, घबराट वाढणे शरीरातील अवयवांपर्यंत योग्य रक्तपुरवठा न पोहोचणे एकाग्रतेचा अभाव व मानसिक थकवा मानसशास्त्रात तर एक विशिष्ट सं...

अनेक इन्फेक्शनस् मध्ये गुणकारी प्रोबायोटिक्स

  ब्लॉग नं. 2025/326. दिनांक: 20 नोव्हेंबर, 2025. मित्रांनो,             आजकाल आजार होऊन गेल्यानंतर उपचाराची साधनं बदलली आहेत,त्याच प्रमाणे काहींना नवीन नांवे मिळाली आहेत. जसे की, दही, ताक किंवा लोणचे यांना Probiotic हे नवीन नांव मिळाले आहे. या आणि अशा Probiotic चे फायदे काय? ते केंव्हा घ्यायला हवेत? किंवा केंव्हा घेऊ नयेत. यावर आहे आजचा ब्लॉग ब्लॉग. सविस्तर: What is a Probiotic? Probiotics म्हणजे,असे जिवंत सूक्ष्मजीव (गुड बॅक्टेरिया) जे आपल्या शरीरासाठी , विशेषतः पोट आणि आतड्यांच्या आरोग्यासाठी फायदेशीर असतात. हे नैसर्गिकरित्या काही पदार्थांमध्ये आढळतात किंवा पूरक ( supplements) स्वरूपातही घेतले जाऊ शकतात. आपल्या आतड्यांमध्ये चांगले व वाईट असे दोन्ही बॅक्टेरिया असतात. जेव्हा हा समतोल बिघडतो, जसे की संक्रमण , अँटिबायोटिक्स , चुकीच्या आहारामुळे,तेव्हा पचन बिघडते , रोगप्रतिकारक शक्ती कमी होते आणि विविध तक्रारी निर्माण होतात. प्रोबायोटिक्स हा समतोल पुन्हा सुधारतात. Probiotics कशामुळे आजारातून रिकव्हरी जलद होते ? ...