हाडे कमकुवत करणाऱ्या 5 दैनंदिन सवयी

ब्लॉग नं: 2025/222.

दिनांक: 11 ऑगस्ट, 2025.

 

मित्रांनो,

हाडे कमकुवत करणाऱ्या ५ दैनंदिन सवयी आणि त्यांना कसे मजबूत ठेवावे

हाडे आपल्या शरीराची मुख्य आधारभूत रचना म्हणून काम करतात.हे सांगायला नकोच की आपली हाडे निरोगी राहणे आवश्यक आहे,कारण ती हालचाल आणि संतुलन सक्षम करतात आणि शरीराला एकूण ताकद देतात.काही नियमित दैनंदिन क्रियाकलाप,अन्यथा निरुपद्रवी समजले जातात,ज्यामुळे हाडे कमकुवत होतात.  ज्यामुळे फ्रॅक्चर आणि दुखापती होऊ शकतात.तथापि,आपल्या दैनंदिन सवयींमध्ये साधे बदल केल्याने, आपल्याला दीर्घकाळापर्यंत निरोगी हाडे राखण्यास मदत होऊ शकते. हाडांच्या आरोग्याला हानी पोहोचवणाऱ्या 5 दैनंदिन क्रियाकलापांसह ते कसे संरक्षित करावे,हे सविस्तर जाणून घेऊ,आजच्या ब्लॉगमध्ये.    

सविस्तर:

1.बसून/झोपून जास्त वेळ घालवणे:

दैनंदिन क्रियाकलापांमध्ये जास्त वेळ बसणे,हे देखील हाडांच्या ताकदीला नुकसान पोहोचवते. हाडांच्या घनतेला दाट आणि मजबूत राहण्यासाठी,वजन उचलण्याच्या क्रियाकलापांची आवश्यकता असते.कामावर, टेलिव्हिजन पाहणे किंवा फोन वापरणे असो,जास्त वेळ बसून राहणे, हाडांना आवश्यक असलेले यांत्रिक ताण काढून टाकते,जे घनता राखण्याचे संकेत देते.यांत्रिक ताणाच्या दीर्घकाळ अनुपस्थितीमुळे हाडे ठिसूळ होतात, जोपर्यंत ती अखेर तुटत नाहीत, विशेषतः कंबर आणि पाठीच्या कण्यातील भागात.

हाडे कशी मजबूत ठेवायची: हालचाल तुमच्या दिवसाचा भाग बनवा.तासातून किमान एकदा उभे राहून फिरण्यासाठी विश्रांती घ्या, लिफ्टऐवजी पायऱ्या निवडा आणि तुमच्या व्यायाम दिनचर्येत चालणे,जॉगिंग, नृत्य किंवा ताकद प्रशिक्षण यासारख्या वजन उचलण्याच्या क्रियाकलापांचा समावेश करा.स्क्वॅट्स आणि कॅल्फ राईजसारखे,शरीराचे वजन वाढवणारे व्यायाम,हाडे मजबूत करण्यासाठी प्रभावी मार्ग म्हणून काम करतात.

2.जास्त सोडा, कॉफी पिणे:

कॅफिनयुक्त पेयांसह,साखरेचा सोडा प्यायल्याने हाडांतील कॅल्शियम कमी होते.अनेक सोड्यांमध्ये आढळणारे फॉस्फोरिक अॅसिड,हे शरीराद्वारे कॅल्शियम शोषण्यास अडथळा आणणारे घटक,म्हणून कार्य करते. कॅफिनचे जास्त सेवन केल्याने,मूत्रमार्गे कॅल्शियमचे उत्सर्जन जलद होते.ज्यामुळे हाडे वर्षानुवर्षे कमकुवत होतात. दुधासारख्या कॅल्शियमयुक्त पेयांऐवजी,ही पेये प्यायल्याने तुमच्या हाडांचा पोषण आधार कमी होतो.तुमच्या हाडांचे रक्षण करण्यासाठी, सोडा आणि एनर्जी ड्रिंक्स आणि कॉफी ड्रिंक्सचा वापर,वाजवी पातळीपर्यंत मर्यादित ठेवा.कॅल्शियमयुक्त दूध,हर्बल टी किंवा साध्या पाण्यात,दररोज एक साखरेचे पेय घ्या.तुमच्या हाडांना हानी न पोहोचवता,ताजेतवानी चव मिळविण्यासाठी,तुम्ही पाण्यात लिंबाचे तुकडे घालू शकता.

3.पुरेसा सूर्यप्रकाश न मिळणे:

कॅल्शियम प्रभावीपणे शोषण्यासाठी,शरीराला व्हिटॅमिन डीची आवश्यकता असते,ज्याला "सनशाईन व्हिटॅमिन" देखील म्हणतात.व्हिटॅमिन डीची कमतरता,हाडांचे आरोग्य राखण्यासाठी,अन्नातून कॅल्शियम त्याच्या पूर्ण क्षमतेपर्यंत पोहोचण्यास थांबवते.घरात राहणे किंवा तुमच्या परिसरात मर्यादित सूर्यप्रकाशामुळे व्हिटॅमिन डीची कमतरता निर्माण होऊ शकते ज्यामुळे हाडे कमकुवत होतात आणि स्नायू कमकुवत होतात.मग हाडे मजबूत कशी ठेवावीत,सकाळी लवकर किंवा दुपारी उशिरा,सूर्यप्रकाशासाठी १०-२० मिनिटे वेळ द्या. तुमच्या आहारात व्हिटॅमिन डी समृद्ध अन्न असावे,ज्यामध्ये फोर्टिफाइड डेअरी उत्पादने आणि अंडी असलेले चरबीयुक्त मासे यांचा समावेश असावा.आवश्यकतेनुसार तुम्ही व्हिटॅमिन डी पूरक आहारांबद्दल,तुमच्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा.

4.धूम्रपान आणि जास्त मद्यपान:

धूम्रपानामुळे मानवी शरीराचे नुकसान होते, कारण ते हाडांसह,जवळजवळ सर्व अवयवांना हानी पोहोचवते. धूम्रपानामुळे हाडांमध्ये रक्त परिसंचरण कमी होते,त्याच वेळी,हाडांच्या पेशी तयार करणाऱ्या पेशींच्या, निर्मिती प्रक्रियेत व्यत्यय येतो.जेव्हा तुम्ही जास्त प्रमाणात मद्यपान करता,तेव्हा तुमच्या शरीरात कॅल्शियम पातळी आणि हाडांचे संरक्षण करणारे संप्रेरक उत्पादनात अडथळा येतो.या वर्तनांचे संयोजन, हाडांच्या फ्रॅक्चरची शक्यता वाढवते आणि दुखापती झाल्यास पुनर्प्राप्ती कालावधी वाढवते.मग हाडे मजबूत कशी ठेवावीत,जर तुम्ही धूम्रपान करत असाल,तर सोडण्यासाठी मदत घ्या. पुरुष आणि महिलांनी,शक्य तितके त्यांचे मद्यपान मर्यादित ठेवावे. चांगल्या जीवनशैली निवडीमुळे तुमची आरोग्य स्थिती आणि कल्याण सुधारते.

5.खराब आहार घेणे:

निरोगी हाडांना,कॅल्शियमव्यतिरिक्त,अनेक आवश्यक पोषक तत्वांची आवश्यकता असते. जास्त मीठ सेवन केल्याने,शरीर कॅल्शियम सोडण्यास प्रवृत्त होते,ज्यामुळे हाडे कमकुवत होतात.योग्य आहाराचा अभाव, पुरेशी फळे आणि भाज्यांची कमतरता आणि कॅल्शियमयुक्त अन्नाचे अपुरे सेवन,यामुळे हाडांची घनता हळूहळू कमी होते.हाडांना ताकद राखण्यासाठी मॅग्नेशियम,व्हिटॅमिन के आणि प्रथिने,यासारख्या आवश्यक पोषक तत्वांची आवश्यकता असते,जरी लोक वारंवार या घटकांकडे दुर्लक्ष करतात.मजबूत हाडांना असा आहार आवश्यक असतो,ज्यामध्ये फळे आणि भाज्यांचे संतुलित सेवन,दुग्धजन्य पदार्थ, मजबूत वनस्पतींचे दूध आणि पातळ प्रथिने, काजू आणि बियाण्यांसह केले जाते.जास्त मीठ असलेले प्रक्रिया केलेले अन्न टाळावे.

आजचा ब्लॉग तुम्हाला कसा वाटला,हे कमेन्ट बॉक्स मध्ये जरूर लिहा. पुन्हा भेटूया उद्याच्या ब्लॉग मध्ये तोपर्यंत आपली आणि आपल्या परिवाराची काळजी घ्या. स्वस्थ रहा,आनंदी रहा,मस्त जगा. 

 

 ✍🏻 लेखक: प्रसाद नातु

 

(आरोग्य व जीवनशैली विषयक लेखक)

📝 टीप: हा लेख केवळ माहितीपुरता आहे. कोणताही वैद्यकीय सल्ला घेण्यासाठी आपल्या डॉक्टरांशी संपर्क करावा.